Unijny przełom w komórkach macierzystych
Unijni naukowcy opracowali przełomową metodę hodowania dużych ilości embrionalnych komórek macierzystych (ES) człowieka w warunkach pełnej kontroli chemicznej bez zapotrzebowania na inne komórki czy substancje zwierzęce. Naukowcy ze szwedzkiego Instytut Karolińskiego pracujący pod kierunkiem profesora Karla Tryggvasona dokonali wraz z Harwardzkim Instytutem Komórek Macierzystych z USA tego pionierskiego wyczynu, który umożliwi tworzenie różnego typu komórek do wykorzystania w medycynie. Dofinansowanie badań, których wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie Nature Biotechnology, pochodziło częściowo z projektu ESTOOLS (Platformy do odkryć biomedycznych za pomocą embrionalnych komórek macierzystych człowieka), dofinansowanego z tematu "Nauki o życiu, genomika i biotechnologia na rzecz zdrowia" Szóstego Programu Ramowego (6PR). Zintegrowany projekt, w którym bierze udział 21 zespołów badawczych z 10 krajów, poświęcony jest etycznym badaniom nad embrionalnymi komórkami macierzystymi wspieranym przez wszechstronne szkolenia. Komórki macierzyste działają jak wewnętrzny system naprawy, ponieważ mogą dzielić się bez ograniczeń, aby uzupełnić inne komórki oraz są w stanie regenerować się nawet po dłuższym okresie braku aktywności. Komórki macierzyste dzielą się na przykład systematycznie w jelicie i szpiku kostnym, aby zastąpić zużyte lub uszkodzone tkanki. Embrionalne komórki macierzyste są szczególnie interesujące dla naukowców ze względu na ich unikalną zdolność do przekształcania się w wiele różnych rodzajów komórek w organizmie. Znajdują szerokie zastosowanie w laboratoriach do badań przesiewowych nowych leków oraz rozpoznania przyczyn wad wrodzonych. Wybiegając w przyszłość, embrionalne komórki macierzyste dają wielkie możliwości w leczeniu chorób, takich jak cukrzyca czy choroby serca. Naukowcy pracowali z dwoma rodzajami embrionalnych komórek macierzystych, tj. z ludzkimi i zwierzęcymi. Jednakże stanęli wobec poważnej trudności, a mianowicie konieczności zatrzymania embrionalnych komórek macierzystych człowieka w celu ich hodowania i rozwijania. Zważywszy na fakt, że embrionalne komórki macierzyste człowieka są hodowane za pomocą białek zwierzęcych nie mogą być one skutecznie wykorzystywane w leczeniu ludzi. Inny problem polegał na tym, że choć istnieje możliwość hodowania komórek macierzystych na innych komórkach człowieka, służących za komórki odżywcze, to w trakcie procesu wydziela się wiele niekontrolowanych białek, pozbawiając wyniki naukowe wiarygodności. W ramach ostatnich badań naukowcy odkryli alternatywne sposoby hodowania komórek macierzystych, które wiążą się z zastosowaniem pojedynczego białka ludzkiego o nazwie laminina-511, stanowiącego część tkanki łącznej, do której komórki są w stanie się przyczepić. Ponadto białko to jest niezbędne, ponieważ umożliwia komórkom macierzystym pozostanie tym czym są. Do jednych z największych osiągnięć zespołu profesora Tryggvasona dokonanych w ciągu ostatnich dekad należy zaliczyć wyprodukowanie kilku typów lamininy za pomocą technologii genowej, a obecnie technik rekombinacyjnych. Wcześniej laminina-511 była niemal niemożliwa do wyekstrahowania z tkanek, jak również trudna do wyprodukowania. "Teraz po raz pierwszy możemy produkować duże ilości embrionalnych komórek macierzystych człowieka w środowisku, które jest całkowicie zdefiniowane chemicznie" - mówi profesor Karl Tryggvason. "Dzięki temu otwierają się nowe możliwości tworzenia różnych typów komórek, które mogą następnie być poddawane testom pod kątem leczenia chorób."
Kraje
Szwecja, Stany Zjednoczone