Świat w oczach dziecka
Badania przeprowadzone ostatnio w Wielkie Brytanii dowodzą, że sposoby przetwarzania informacji wizualnych przez dzieci i osoby dorosłe świadczą o odmiennym postrzeganiu świata. Badanie przedstawione w czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) wskazuje, że u dzieci do 12 roku życia nie występuje charakterystyczny dla osób dorosłych sposób przetwarzania informacji zmysłowych. Badanie zostało przeprowadzone przez naukowców z brytyjskich uczelni: University College London (UCL) oraz University of Londons Birkbeck College. Główny autor badania, dr Marko Nardini z Instytutu Okulistyki UCL, wyjaśnia: "W zrozumieniu świata opieramy się na wielu rodzajach informacji. Wykorzystanie informacji dostarczanych przez różne zmysły pozwala na dokładniejsze poznanie otoczenia niż w przypadku polegania tylko na jednym z nich". Odnosi się to także do różnych sygnałów wejściowych w ramach jednego zmysłu. Jak twierdzi dr Nardini, "w ramach zmysłu wzroku istnieje kilka sposobów postrzegania głębi. Podczas oglądania zwykłego filmu głębia jest dostrzegalna przy przyjęciu odpowiedniej perspektywy, na przykład w przypadku kadru z długim korytarzem. Ten rodzaj głębi można dostrzec nawet przy zamknięciu jednego oka. W filmie trójwymiarowym (3D) oraz w rzeczywistym życiu wykorzystywane są także informacje o głębi uzyskiwane dzięki porównywaniu obrazów pochodzącymi z obojga oczu". Ten rodzaj integracji informacji zmysłowych pozwala zmniejszyć niepewność w procesie postrzegania otoczenia. Nie jest to jednak zdolność wrodzona. Dr Nardini wraz ze współpracownikami przeanalizował sposób łączenia perspektywicznego i dwuocznego postrzegania głębi u dzieci i osób dorosłych, ze szczególnym uwzględnieniem informacji wizualnych. W ramach pierwszego eksperymentu poproszono dzieci i osoby dorosłe w okularach 3D o porównanie dwóch powierzchni o dużym kącie nachylenia w oparciu o postrzeganie perspektywiczne i dwuoczne - niezależnie od siebie oraz łącznie. Badane osoby miały następnie określić, która z powierzchni była najbardziej płaska. Odpowiedzi osób dorosłych odznaczały się większą dokładnością w przypadku obu rodzajów postrzegania. Badacze zaobserwowali, że zdolność równoczesnego wykorzystywania obu rodzajów informacji w zakresie głębi wykształca się około 12 roku życia. Prof. Denis Mareschal z Centrum Badań Mózgu i Rozwoju Poznawczego Birkbeck College, jeden ze współautorów badania, zauważył, że "dzieci muszą się nauczyć, w jaki sposób poszczególne zmysły są powiązane ze sobą i ze światem zewnętrznym. Podczas rozwoju dziecka mózg musi określić związki między różnymi rodzajami informacji zmysłowych, aby ustalić, które z nich łączą się ze sobą i w jaki sposób. Brak integracji tych informacji u dzieci może stanowić mechanizm przystosowawczy, ponieważ w tym czasie wciąż trwa poznawanie powiązań między wzrokiem i słuchem oraz między perspektywicznymi i dwuocznymi sygnałami wizualnymi". W związku z tym zdolność łączenia poszczególnych elementów układanki powstałej z informacji zmysłowych wiąże się czasem z pewnymi kosztami. Osoby dorosłe mogą utracić możliwość oddzielenia poszczególnych elementów złożonego obrazu otoczenia, zwłaszcza w obrębie pojedynczego zmysłu. Zjawisko to jest określane mianem fuzji sensorycznej. W ramach innego eksperymentu przeprowadzonego przez zespół badawczy wykorzystano specjalne krążki 3D z częściowo niespójnymi informacjami w zakresie postrzegania perspektywicznego i dwuocznego. Wyniki tych testów okazały się lepsze w przypadku sześciolatków, które znacznie lepiej niż osoby dorosłe dostrzegały różnice w kącie nachylenia krążków. W ten sposób okazało się, że dzieci rzeczywiście postrzegają świat w inny sposób. Zespół planuje przeprowadzenie dalszych badań z wykorzystaniem obrazowania za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMR). Celem jest analiza zmian zachodzących w mózgach dzieci w miarę wykształcania się zdolności łączenia informacji wizualnych.
Kraje
Zjednoczone Królestwo