UE chce otwartego dostępu do wyników badań finansowanych z 7PR
Tworzenie i utrzymywanie trwałej sieci europejskiej współpracy naukowej stanowi ważny punkt w programie UE. Wsparcie w realizacji tych zamierzeń zapewnia projekt OPENAIRE (Infrastruktura otwartego dostępu na rzecz badań w Europie), który zachęca i wspiera bezpłatny dostęp przez Internet do wiedzy zdobywanej przez naukowców dzięki grantom Siódmego Programu Ramowego (7PR) i Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN). Dnia 2 grudnia Komisja Europejska uruchomiła projekt OPENAIRE w Gandawie, Belgia. Koordynowany przez Uniwersytet Ateński w Grecji projekt otrzymał 4,17 mln EUR na zbudowanie struktur wspierających naukowców, uruchomienie i funkcjonowanie elektronicznej infrastruktury do obsługi artykułów recenzowanych przez innych ekspertów oraz współpracę ze społecznościami w zakresie przechowywania zbiorów danych naukowych, dostępu do nich i zarządzania nimi. Trzydziestu ośmiu partnerów projektu OPENAIRE w sposób znaczący przyczyni się do postępu w realizacji celów Agendy Cyfrowej, które obejmują umocnienie ERA poprzez przepływ wiedzy i zwiększanie konkurencyjności Europy. Agenda Cyfrowa kładzie szczególny nacisk na takie dziedziny nauki jak energetyka, środowisko, ochrona zdrowia, nauki społeczne i humanistyczne oraz technologie informacyjne i komunikacyjne (TIK). Jednym z najważniejszych komponentów projektu OPENAIRE jest zapewnienie naukowcom, przedsiębiorcom i obywatelom bezpłatnego i otwartego dostępu do referatów naukowych powstałych dzięki finansowaniu ze środków unijnych. Naukowcy będą na przykład mogli śledzić najnowsze osiągnięcia w swojej dziedzinie, a pacjenci cierpiący na rzadkie schorzenia będą mogli bez ograniczeń przeglądać wyniki najnowszych projektów badawczych. "Uruchomienie projektu OPENAIRE stanowi bardzko konkretny krok w kierunku dzielenia się wynikami badań finansowanych ze środków unijnych dla naszej wspólnej korzyści" - wyjaśnia Neelie, Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej i Komisarz ds. Agendy Cyfrowej. "Informacja naukowa ma moc przekształcania naszego życia na lepsze - jest zbyt cenna by pozostawała zamknięta. Ponadto, każdy obywatel UE ma prawo do dostępu i korzystania z wiedzy gromadzonej przy wykorzystaniu środków publicznych." Każdego roku na świecie publikuje się ponad 2 miliony artykułów naukowych w 25.000 czasopism recenzowanych przez ekspertów oraz w materiałach pokonferencyjnych. Niemniej jedynie około 17,5% tych publikacji jest dostępnych w repozytoriach z otwartym dostępem czy ogólnodostępnych czasopismach. Aby uzyskać dostęp do pozostałych artykułów, czytelnicy muszą albo zaprenumerować publikację, albo uiścić opłatę na zasadzie "pay per read" (zapłata za przeczytany tekst). W ciągu ostatnich 3 lat z 7PR dofinansowanych zostało około 10.000 projektów. Naukowcy, którzy uzyskali wsparcie w ramach tych grantów, byli zobowiązani do zdeponowania pełnego tekstu swoich publikacji naukowych w repozytorium z otwartym dostępem w ciągu 6 do 12 miesięcy, udostępniając je na stałe zainteresowanym z całego świata. Infrastruktura OPENAIRE pomaga również w opracowywaniu nowych metod indeksowania, opisywania, zamawiania i łączenia wyników badań naukowych oraz automatyzacji procesów. Mając na uwadze te działania, projekt OPENAIRE przyczyni się do stworzenia nowych usług na bazie infrastruktury informacyjnej, którą oferuje. Projekt OPENAIRE obsługuje punkty informacyjne w 27 krajach Europy, aby zapewnić naukowcom wsparcie, jakiego potrzebują, by udostępnić swoje artykuły w Internecie. Wypowiadając się na temat projektu OPENAIRE i jego roli w badaniach naukowych, Europejska Komisarz ds. Badań Naukowych, Innowacji i Nauki Máire Geoghegan-Quinn stwierdziła: "Naukowcy potrzebują dostępu do wyników badań naukowych, jeżeli mają optymalizować potencjał dalszych prac w danej dziedzinie. Przedsiębiorstwa, zwłaszcza MŚP, muszą wiedzieć, gdzie znaleźć wyniki badań naukowych, jeżeli mają im one posłużyć do tworzenia miejsc pracy i poprawy jakości życia. Projekt OPENAIRE wniesie istotny wkład w udoskonalenie obiegu wiedzy naukowej w Europie, a przez to w rozwój prawdziwej Unii Innowacji."
Kraje
Belgia, Grecja