Natlenianie i życie w Morzu Bałtyckim
Czy można coś przywrócić z martwych? Naukowcy ze Szwecji twierdzą, że tak, o ile znajduje się to na dnie morza, które jest natleniane. Natlenianie zapewnia ekosystemom impuls, jakiego potrzebują, aby ożyć i wspomóc naturę w radzeniu sobie z eutrofizacją - rozkwitaniem fitoplanktonu w wodzie. Naukowcy z Uniwersytetu w Gothenburgu przeprowadzili badania pilotażowe w dwóch szwedzkich fiordach i ustalili, że wpompowywanie bogatej w tlen wody powierzchniowej na dno morza przynosi wyniki, jakich poszukiwali. Zespół przygotowuje się obecnie do testowania dużej pompy napędzanej wiatrem na otwartych wodach Morza Bałtyckiego. "Obecnie wszyscy koncentrują się na redukcji dopływu substancji odżywczych do morza, aby ograniczyć eutrofizację Bałtyku, niemniej pomagając naturze samej uporać się ze zrzucanym fosforem, możemy doprowadzić do efektu turbo w walce z eutrofizacją" - wyjaśnia Anders Stigebrandt, emerytowany profesor z Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu w Gothenburgu. Natlenianie martwego dna morskiego nie jest nową koncepcją. Naukowcy sugerują, że pomysł natleniania martwego dna morskiego pochodzi od samej natury. Według nich na przykład natlenianie wód głębinowych Morza Bałtyckiego to jak tworzenie obszarów podmokłych na lądzie. W przypadku każdej z tych dwu metod, aby osiągnąć sukces, muszą zostać stworzone warunki zapewniające ekosystemom to, czego potrzebują. A to możliwe jest poprzez budowanie ekosystemów zdolnych do skutecznego wiązania substancji odżywczych. "Natlenienie pozbawionego tlenu dna Bałtyku spowoduje, jak można przewidzieć, że każdy kilometr kwadratowy powierzchni dna będzie w stanie związać 3 tony fosforu w krótkim czasie, co jest skutkiem czysto geochemicznym" - zauważa profesor Stigebrandt. "Następnie jeżeli natlenienie dna zostanie utrzymane przez dłuższy czas, pojawi się fauna na i w dnie. To z kolei doprowadzi do natlenienia osadów dennych na głębokość kilku centymetrów, a nowy ekosystem prawdopodobnie pomoże w dalszym wiązaniu fosforu w osadach." W ramach projektu BOX (Natlenianie wód głębinowych Bałtyku), realizowanego pod kierunkiem profesora Stigebrandta, testowana jest teoria, według której przedłużone natlenianie wód głębinowych Bałtyku doprowadzi do wydłużenia i intensyfikacji wiązania fosforu w osadach dennych. Naukowcy chcą się dowiedzieć, w jaki sposób natlenione obszary głębinowe mogą wiązać fosfor w perspektywie długoterminowej. Podjęli zatem badania pilotażowe w Kanholmsfjärden na wschodnim wybrzeżu i w Byfjorden na zachodnim wybrzeżu i przeprowadzili doświadczenia laboratoryjne. Projekt BOX zajmuje się kolonizacją natlenionego dna i jej wpływem na pobór fosforu. W testach na otwartym morzu zespół wykorzysta pompę, która może przepompować 30 metrów sześciennych wody na sekundę. Ruch fal pozostaje bez wpływu na pompę umieszczoną w cylindrycznej boi o wysokości 60 metrów i głębokości 100 metrów zakotwiczonej w otwartym rejonie. "Pompa ma mieć wydajność 30 metrów sześciennych wody na sekundę, czyli 15 razy więcej niż pompa w eksperymencie w Byfjord" - mówi profesor Stigebrandt. "Jeżeli się to uda, wykorzystanie pięć razy większej pompy w boi głębokiej na około 120 metrów nie powinno stworzyć większych problemów. To rozmiar, jaki wedle naszych przewidywań pompy powinny mieć w przyszłym, wielkoskalowym systemie do natleniania wód głębinowych Bałtyku."Więcej informacji: Uniwersytet w Gothenburgu: http://www.gu.se/english Natlenianie wód głębinowych Bałtyku (BOX): http://www.marsys.se/lang/se/about-us/research/baltic-deepwater-oxygenation-box/
Kraje
Szwecja