Minima słoneczne wywołały zdarzenie klimatyczne w przedromańskiej epoce żelaza
Europejski zespół naukowców odkrył, że wielkie minima aktywności Słońca mogą wpływać na warunki klimatyczne. Naukowcy z Niemieckiego Centrum Badań Geologicznych (GFZ) we współpracy ze duńskimi i szwedzkimi kolegami przedstawili dowód na bezpośrednią zależność między aktywnością Słońca a klimatem na przestrzeni stuleci. Odkryli, że nagłe ochłodzenie w Europie połączone z nasileniem wilgotności, a w szczególności wiatru, zbiegło się z przedłużonym obniżeniem aktywności Słońca 2.800 lat temu. Wyniki badań zostały zaprezentowane w czasopiśmie Nature Geoscience. Swoje badania naukowcy oparli na analizie osadów z jeziora Meerfelder Maar, jeziora maarowego w Eifel we zachodniej części Niemiec, aby ustalić roczne wahania proxy klimatycznych i aktywności Słońca, przyjmując nowoczesne podejście metodologiczne. Maar to krater wulkaniczny, który powstaje, kiedy wody gruntowe wchodzą w kontakt z gorącą lawą lub magmą. Zazwyczaj wypełnia się wodą, tworząc płytkie jezioro kraterowe. Region Eifel był miejscem intensywnej aktywności wulkanicznej i warto zaznaczyć, że maar po raz pierwszy opisano właśnie tam. W toku prowadzonych badań ujawniono, że tak zwane wielkie minima aktywności słonecznej mogą oddziaływać na warunki klimatyczne w Europie Zachodniej poprzez zmiany w regionalnym schemacie cyrkulacji atmosferycznej. Wielkie minima są okresami niskiej aktywności Słońca. Około 2.800 lat temu, mniej więcej w czasie, kiedy Homer tworzył swoje epickie poematy Iliadę i Odyseję, jedno z tych wielkich minimów słonecznych, tzw. minimum Homera, spowodowało w Europie Zachodniej wyraźne zmiany klimatyczne w okresie krótszym niż dekada. Jezioro maarowe dostarczyło wyjątkowych, okresowo laminowanych osadów, umożliwiających precyzyjne datowanie nawet krótkich zmian klimatu. W konsekwencji wyniki pokazały, że Europa była smagana przez 200 lat silnymi wiatrami wiosennymi w okresie panowania zimnego i mokrego klimatu. W powiązaniu z badaniami modelowymi, naukowcy zasugerowali mechanizm, który może wyjaśnić zależność między słabą aktywnością Słońca a zmianą klimatu. "Zmiana i nasilenie systemów wiatrów w troposferze są prawdopodobnie powiązane z procesami stratosferycznymi, które z kolei znajdują się pod wpływem promieniowania ultrafioletowego" - wyjaśnia Achim Brauer z GFZ, inicjator badań. "Ten złożony łańcuch procesów działa jak mechanizm dodatniego sprzężenia zwrotnego, który mógłby wyjaśnić, dlaczego zbyt małe, jak by się wydawało, zmiany w aktywności Słońca wywołały regionalne zmiany klimatu". Achim Brauer podkreślił, że tych odkryć nie można bezpośrednio przełożyć na przyszłe prognozy, gdyż na obecnie panujący klimat oddziałuje dodatkowo człowiek. Aczkolwiek naukowcy dostarczyli jasny dowód dotyczący aspektu systemu klimatycznego, który nadal jest słabo poznany. Potrzebne są dalsze badania, niemniej naukowcy powinni skoncentrować się na konsekwencjach klimatycznych zmian na różnych długościach fal widma słonecznego. Dopiero wtedy, kiedy mechanizmy relacji Słońce-klimat zostaną lepiej poznane, będzie możliwe przedstawienie wiarygodnej oceny potencjalnego oddziaływania kolejnego wielkiego minimum słonecznego w świecie poddanym antropogenicznym zmianom klimatu - zdaniem ekspertów.Więcej informacji: Niemieckie Centrum Badań Geologicznych (GFZ): http://www.gfz-potsdam.de/portal/part/GFZ?locale=en Nature Geoscience: http://www.nature.com/ngeo/index.html
Kraje
Niemcy, Niderlandy, Szwecja