Siedemdziesięcioparoletni dziadkowie na prowadzeniu - według europejskich badań
Ponad 5.500 babć i dziadków w wieku od 60 do 85 lat wzięło udział w jednych z największych badań obserwacyjnych w Europie, które ujawniły, że Europejczycy spędzają więcej czasu ze swoimi wnukami, a rola dziadka w wieku powyżej 70 lat staje się jeszcze ważniejsza. To wnioski z badań SHARE (Przegląd stanu zdrowia, starzenia się i emerytur w Europie), które objęły babcie i dziadków z 11 krajów europejskich: Austrii, Belgii, Danii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Szwecji i Włoch. W toku badań, przeprowadzonych przez Knuda Knudsena, profesora socjologii z Uniwersytetu w Stavanger (UiS), Norwegia, ustalono, że dziadkowie wydają się teraz bardziej zaangażowani niż wcześniej. Chociaż babcie więcej zajmują się wnukami, kiedy rodzice są młodzi, rozbieżność między płciami pod tym względem z biegiem lat ulega zmianie. Profesor Knudsen zauważa: "Prawdopodobnie będziemy obserwować więcej babć i dziadków spędzających czas ze swoimi wnukami. Niemniej uzasadnienie pełnienia tej roli może się różnić między płciami. Atutem dla obojga jest posiadanie partnera życiowego u swego boku. Aczkolwiek mężczyźni są bardziej zależni, kiedy przychodzi do pełnienia swojej roli dziadka niż babcie. Dzieje się tak dlatego, że dziadkowi, który nadal ma żonę łatwiej spędzać czas z wnukami". Wyniki badań ujawniają również pojawianie się nowych schematów - informuje profesor Knudsen. "Obecnie rodzice są zajęci pracą i karierą, a także w odróżnieniu od poprzednich pokoleń, w których dzieci przychodziły przed edukacją i pracą, współcześni rodzice są często starsi i pracują na pełnym etacie, kiedy stają się odpowiedzialni za potomstwo. Zdrowsi i sprawniejsi dziadkowie, którzy chcą spędzać czas z wnukami, mogą być nieocenioną pomocą w gorączce dnia codziennego dla spełniających się zawodowo rodziców". Wraz ze zmianą współczesnego modelu wychowywania dzieci, zmienia się również rola coraz liczniejszej grupy osób starszych w Europie, z tego też względu Unia Europejska ogłosiła rok 2012 Europejskim Rokiem Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej. Europejczycy wiodą coraz dłuższe i zdrowsze życie, a rządzący poszukują sposobów na zwiększenie zaangażowania społecznego osób starszych i utrzymywanie ich aktywności. Zmiany mają przynieść korzyści gospodarcze dla ogółu społeczeństwa, sprzyjając jednocześnie dobremu samopoczuciu fizycznemu, umysłowemu i społecznemu starszych obywateli. Wprowadzenie tej zmiany ma istotne znaczenie, bowiem populacja europejska staje się coraz starsza. Najnowsze dane pokazują, że w UE-27 jest nieco ponad 87 mln osób w wieku ponad 65 lat, co stanowi około 17,4% całej populacji. W roku 1985, w krajach tworzących dzisiejszą UE-27 było 59,3 mln osób w wieku powyżej 65 lat (czyli 12,8% całej populacji). Babcie miały tradycyjnie większy i bardziej zróżnicowany kontakt z rodziną, przyjmując na siebie odpowiedzialność za utrzymywanie relacji. Profesor Knudsen wskazuje: "Kobieta, matka i babcia ma bardziej przejrzyste normy sprawowania opieki i to ona inspiruje dziadka. Partnerka jest równie ważna we wspieraniu wielopokoleniowej rodziny, zwłaszcza w przypadku starzejących się mężczyzn. Podobnie jak wskazują inne prace nad płciami i partnerstwem, przekonujemy się, że zwłaszcza mężczyźni odnoszą korzyści z małżeństwa". Badania wskazują również, że zarówno zmiany społeczne, jak i demograficzne leżą u podstaw znacznego zbliżenia babć i dziadków z wnukami. W konsekwencji trzy pokolenia dzielą większą niż dotychczas część swojego życia. Żadne zmiany nie nastąpiły jednak pod względem małżeństwa i partnerstwa. Mężczyźni często żenią się z kobietami o kilka lat młodszymi, a kobiety nadal żyją dłużej od mężczyzn. To oznacza, że mężczyzna w wieku 70 lat częściej ma obok siebie partnerkę niż kobieta w tym samym wieku. Zatem podczas gdy babcie żyją często samotnie, to dziadkowie pozostają w związkach małżeńskich. Młodsza i zdrowa partnerka wydaje się kluczem do kontaktu mężczyzny z wnukami. Profesor Knudsen zauważa, że niektóre osoby mogą wyjaśniać wyniki badań dążeniem dziadków do inwestowania czasu we wnuki, aby zapewnić sobie pomoc w późniejszym czasie. Ale, jak dodaje: "Gdyby tak było, to owdowiałe babcie spędzałyby najwięcej czasu z wnukami, a tak się nie dzieje". Wydaje się, że teoria roli społecznej przynosi lepsze wyjaśnienie. Dodaje: "Dziadkowie i babcie mogą mieć całkowicie odmienne osobiste i społeczne punkty wyjścia. Mimo iż te ostatnie spędzają więcej czasu z wnukami niż ci pierwsi, różnica w tym udziale stale maleje po 60 roku życia. Po ukończeniu 70 lat, dziadek zazwyczaj obejmuje prowadzenie". Ogólnie rzecz biorąc mężczyźni zazwyczaj radzą sobie stosunkowo dobrze jako dziadkowie z jednego zasadniczego względu - najczęściej mają nadal u swego boku partnerkę. Niemniej istnieją też spore różnice. Wielu dziadków ma inne priorytety lub mieszka z dala od wnuków, co ma wpływ na czas spędzany razem. We wnioskach z prac wskazano, że różnice między badanymi krajami europejskimi są niewielkie - co samo w sobie jest znaczące.Więcej informacji: Uniwersytet w Stavanger, Norwegia: http://www.uis.no/research/article62676-51.html Eurostat - Aktywność osób starszych i solidarność międzypokoleniowa: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-EP-11-001/EN/KS-EP-11-001-EN.PDF
Kraje
Norwegia