Wpływ brexitu na sytuację osób LGBTQ narodowości polskiej w Zjednoczonym Królestwie
Trudno jest dokładnie oszacować, jak wielu Polaków wyemigrowało do Zjednoczonego Królestwa po przystąpieniu Polski do Unii w 2004 roku. Brytyjski urząd statystyczny (Office for National Statistics) podaje, że na koniec 2018 roku w Zjednoczonym Królestwie mieszkało około 905 000 polskich obywateli. Pewną ich część z pewnością stanowiły osoby LGBTQ, ale mimo to nie istnieją żadne wiarygodne informacje na temat wyzwań, z jakimi muszą się na co dzień mierzyć. Zespół projektu FACELOOK postanowił sprawdzić, jak Polacy określający się jako osoby LGBTQ postrzegają swoją tożsamość we współczesnej Wielkiej Brytanii. Jest to pierwsze tego typu badanie. „Wprawdzie przeprowadzono wiele badań naukowych dotyczących polskiej diaspory w Zjednoczonym Królestwie, ale zakrojone na szerszą skalę badania skupiające się na doświadczeniach Polaków LGBTQ niemalże nie istnieją”, mówi dr Lukasz Szulc, wykładowca w dziedzinie cyfrowych mediów i społeczeństwa na Uniwersytecie w Sheffield. Badanie, w ramach którego dr Szulc zebrał prawie 800 odpowiedzi na internetową ankietę, a dodatkowo przeprowadził 30 pogłębionych wywiadów, odbyło się pod nadzorem prof. Myrii Georgiou z London School of Economics, przy wsparciu działania „Maria Skłodowska-Curie”. W tym miesiącu uczony opublikował raport zawierający wyniki badań – „Queer #PolesinUK: Identity, Migration and Social Media”. Dowiadujemy się z niego, że dzięki projektowi FACELOOK ustalono, iż ta grupa migrantów jest pomijana nie tylko w kontekście debaty na temat sytuacji Polaków w Zjednoczonym Królestwie, ale nawet w badaniach dotyczących LGBTQ. Stoi za tym między innymi powszechnie przyjęty stereotyp Polaków jako katolików, konserwatystów, seksistów i homofobów podzielających poglądy głoszone przez partię będącą aktualnie u władzy w Polsce. „Pozostawia to niewiele miejsca na życie, doświadczenie i problemy Polaków LGBTQ mieszkających w Zjednoczonym Królestwie”, zaznacza dr Szulc. W rzeczywistości jedna czwarta respondentów potwierdziła, że właśnie kwestie bliskie osobom LGBTQ były jednym z wielu powodów lub nawet jedynym powodem rozpoczęcia nowego życia w Zjednoczonym Królestwie, gdzie małżeństwa jednopłciowe są uznawane przez prawo. „Podczas gdy charakteryzowali oni Polskę za pomocą negatywnych asocjacji, takich jak »homofobia«, »nietolerancja« i »brak akceptacji«, Wielkiej Brytanii przypisywali znacznie pozytywniejsze cechy, wśród nich »otwartość«, »tolerancję« i »wolność«”, dodaje dr Szulc.
Toksyczna atmosfera
Nie były to jednak jedyne obserwacje badanych Polaków. Zwracali oni również uwagę na przypadki ksenofobii, jakich doświadczyli osobiście lub w mediach społecznościowych po referendum w sprawie brexitu. Niektórzy z nich przyznają, że słyszeli zarówno od osób nieznajomych, jak i znajomych – sąsiadów czy współpracowników – hasła w stylu „wracaj do swojego kraju” czy „NHS będzie tylko dla Brytyjczyków”. Ku swojemu zaskoczeniu dr Szulc dowiedział się też, że większość badanych Polaków mimo wszystko zamierza pozostać w Zjednoczonym Królestwie. Prawdopodobną przyczyną jest fakt, że zbudowali tam swoje życie i ukształtowali swoją tożsamość, w czym pomogły im nowe pojęcia wykorzystywane w media społecznościowych: „Znaczna liczba młodych respondentów odrzuca takie określenia tożsamości płciowej jak »gej« czy »lesbijka», preferując niebinarne pojęcia płci, jak na przykład »gender fluid« [płynna tożsamość płciowa] lub »panseksualizm«”. Dr Szulc zaprezentował historie życia niektórych z jego rozmówców podczas specjalnych wydarzeń w Londynie i Sheffield, które zgromadziły lokalnych mieszkańców, a także polską społeczność LGBTQ, artystów i DJ-ów. Dr Szulc ma nadzieję, że dzięki projektowi FACELOOK głos Polaków LGBTQ będzie brany pod uwagę zarówno w Polsce, jak i w Zjednoczonym Królestwie. Ponadto chciałby, aby stanowisko migrantów LGBTQ zostało uwzględnione w planie działania dotyczącym LGBT, którego projekt zaproponowała brytyjska agencja rządowa do spraw równości (Government Equalities Office), a także w polskich przepisach prawa. „Z prawdziwym bólem serca rozmawiam z Polakami LGBTQ w Zjednoczonym Królestwie, którzy chcieliby mieszkać w Polsce ze swoimi rodzinami, którzy kochają Polskę, ale nie mogą sobie wyobrazić tam swojego życia z uwagi na pogłębiającą się atmosferę nietolerancji wobec środowisk LGBTQ”.
Słowa kluczowe
FACELOOK, sieci społecznościowe, polscy migranci, queer, LGBTQ, brexit
