Technologie rolnictwa precyzyjnego zwiększają wydajność pasz
Produkty o wysokiej wartości odżywczej podawane zwierzętom monogastrycznym jako pasza mogłyby być równie dobrze wykorzystywane jako pokarm dla ludzi, co teoretycznie oznacza, że pod tym względem zwierzęta te konkurują z człowiekiem o ten sam rodzaj pożywienia. Ponadto składniki odżywcze, które nie są zatrzymywane w mięsie lub jajach zwierząt monogastrycznych, ale są przez nie wydalane, mają negatywny wpływ na środowisko. Celem finansowanego ze środków UE projektu Feed-a-Gene było zwiększenie wydajności hodowli monogastrycznych zwierząt gospodarskich poprzez stosowanie pasz produkowanych lokalnie oraz odpowiedni dobór genetyczny prowadzący do uzyskania ras cechujących się mniejszą tkanką tłuszczową i większą odpornością. W praktyce oznacza to transformację europejskiego rynku monogastrycznych zwierząt gospodarskich, co autorzy projektu mają nadzieję osiągnąć za pomocą nowatorskich technik rolnictwa precyzyjnego.
Alternatywna pasza dla zwierząt gospodarskich
„Alternatywne produkty paszowe mogą łagodzić problem, jakim jest rywalizacja o zasoby żywnościowe między ludźmi a zwierzętami monogastrycznymi, jednak produkty te mają przeważnie niższą wartość odżywczą niż zboża czy mączka sojowa”, zaznacza Jaap van Milgen, koordynator projektu Feed-a-Gene. W związku z tym zespół badawczy postanowił zidentyfikować, a następnie udoskonalić alternatywne surowce paszowe, takie jak soja uprawiana w Europie, bogata w białko zielona biomasa czy mączka rzepakowa. Po zidentyfikowaniu tych mniej odżywczych alternatyw uczeni zajęli się badaniem cech genetycznych, które zdaniem koordynatora projektu mogłyby pomóc zwierzętom „osiągać jak najlepsze wyniki za pomocą czegoś, co jest gorszej jakości”. „Jeśli chcemy karmić zwierzęta alternatywnymi paszami, musimy najpierw ocenić, czy osobniki, które radziły sobie »najlepiej» w korzystnych warunkach żywieniowych, poradzą sobie równie dobrze, otrzymując uboższy, ale bardziej zróżnicowany pokarm”, wyjaśnia van Milgen. Badacze z projektu Feed-a-Gene opracowali techniki precyzyjnego żywienia zwierząt gospodarskich, których celem jest dostosowanie jakości i ilości paszy do potrzeb pojedynczych osobników lub całych grup zwierząt. W toku prac odkryli, że precyzyjna technika żywienia zwiększa efektywność wykorzystania składników odżywczych, ponieważ zwierzęta magazynują ich więcej, a tym samym mniej wydalają. „Taki spersonalizowany sposób karmienia »à la carte« ma wiele zalet, ponieważ uwzględnia różnice między poszczególnymi sztukami zwierząt, jak również zmiany zachodzące w czasie”, dodaje van Milgen.
Zalety różnorodności i zmienności
Zespół Feed-a-Gene zebrał dane z próbek śliny, moczu, kału i krwi i na ich podstawie określił bioindykatory odpowiadające wydajności i odporności poszczególnych zwierząt. Ponadto naukowcy rejestrowali ilość spożytej paszy i przyrost masy ciała oraz prowadzili obserwacje zachowania poszczególnych zwierząt. Następnie do analizy tych danych zastosowali metody matematycznego i statystycznego modelowania procesów biologicznych. Notując te różne cechy, zespół projektu zaobserwował, że między poszczególnymi zwierzętami występują różnice w wydajności. „Zamiast postrzegać zróżnicowanie jako utrudnienie, powinniśmy dostrzegać raczej »wartość», jaką niesie ze sobą zmienność i różnorodność. Myślę, że jest to ważne odkrycie, do którego doprowadziły prace w ramach projektu Feed-a-Gene”, zauważa van Milgen.
Rewolucja w rolnictwie
Zespół Feed-a-Gene podkreśla też, jak ważne jest obserwowanie, przewidywanie i kontrolowanie różnorodności alternatywnych pasz oraz zróżnicowania genetycznego hodowanych zwierząt. Zdaniem van Milgena opracowane przez uczonych techniki precyzyjnego żywienia i doboru genetycznego zwierząt gospodarskich okażą się „przełomowe” z punktu widzenia hodowli zwierząt w przyszłości.
Słowa kluczowe
Feed-a-Gene, monogastryczne zwierzęta gospodarskie, rolnictwo precyzyjne, żywienie zwierząt gospodarskich, selekcja genetyczna
