Powrót do punktu wyjścia? Badania pokazują, że emisje metanu znowu rosną Międzynarodowy zespół naukowców przedstawił szczegółowe dane dotyczące zwiększania się stężenia atmosferycznego metanu, który jest groźnym gazem cieplarnianym. Zmiana klimatu i środowisko © VectorV, Shutterstock Metan (CH4), drugi najpowszechniejszy gaz cieplarniany generowany przez człowieka, którego wpływ na ocieplenie jest większy nawet niż dwutlenku węgla (CO2), znów znalazł się w centrum uwagi. Jak wskazuje badanie opublikowane w czasopiśmie „Earth System Science Data”, po okresie stabilizacji na początku pierwszej dekady XXI wieku poziom emisji i stężenie metanu znów zaczęły rosnąć. „Wielkość ułamka molowego metanu atmosferycznego (CH4) w suchym powietrzu na powierzchni Ziemi osiągnęła w 2018 roku 1857 ppb (ang. parts per billion – części na miliard)”, napisano w artykule. W badaniu zaznaczono, „że za ten wzrost odpowiada w dużej mierze zwiększenie emisji antropogenicznych generowanych przede wszystkim przez rolnictwo (np. hodowlę zwierząt, uprawę ryżu, spalanie biomasy), produkcję i konsumpcję paliw kopalnych, utylizację odpadów, a także zmiany w naturalnych przepływach metanu spowodowane wzrostem stężenia CO2 w atmosferze i zmianą klimatu”. Badanie, które realizowano przy wsparciu uczestników finansowanych przez UE projektów METLAKE, VERIFY i Nunataryuk, pokazało również, że emisje spowodowane bezpośrednią aktywnością człowieka lub mające źródła antropogeniczne stanowią 60 % wszystkich emisji metanu. W komunikacie prasowym wymieniono różne źródła metanu: „30 % pochodzi z fermentacji jelitowej i gospodarowania obornikiem, 22 % – z produkcji i konsumpcji gazu i ropy, 18 % – z gospodarowania odpadami i ściekami; 11 % – z wydobycia węgla, 8 % – uprawy ryżu, a kolejne 8 % – ze spalania biomasy i biopaliw. Pozostała część jest generowana przez transport (np. drogowy) i przemysł”. W tym samym komunikacie prasowym czytamy też, że wzrost „stężenia metanu odpowiada trendom ze scenariuszy przyszłości, które nie spełniają założeń porozumienia paryskiego”. W artykule podkreślono również, że „Europa wydaje się być jedynym regionem, w którym emisja spadła (…) zależy to jednak od zastosowanej metody liczenia. Wyjaśnienia dla tego spadku należy szukać przede wszystkim w sektorze rolnictwa i gospodarowania odpadami”. Znaczenie metanu Metan znacząco przyczynia się do globalnego ocieplenia, ponieważ zatrzymuje ciepło w atmosferze. W tym samym komunikacie prasowym Simona Castaldi i Sergio Noce, badacze z Eurośródziemnomorskiego Centrum ds. Zmiany Klimatu, które jest partnerem projektu VERIFY, komentują: „Dobrze wiemy, że dwutlenek węgla jest głównym czynnikiem odpowiadającym za zmianę klimatu, ale metan bez wątpienia również odgrywa w tym procesie istotną rolę”. Według wspomnianego już artykułu „względne znaczenie CH4 w porównaniu z CO2” wynika „z krótszego okresu pozostawania w atmosferze, większego potencjału tworzenia efektu cieplarnianego i odnotowanych na przestrzeni ostatniej dekady różnic w szybkości wzrostu stężenia atmosferycznego, których przyczyny wciąż są dyskutowane”. Metan pozostaje w atmosferze przez około 12 lat, czyli o wiele krócej niż CO2, dla którego ten okres wynosi ponad sto lat. Metan ma natomiast większy potencjał tworzenia efektu cieplarnianego – 28 razy większy niż CO2 przez sto lat, niezależnie od reakcji klimatycznej, czytamy w tym samym badaniu. Z tego powodu do realizacji celów porozumienia paryskiego potrzebne jest obniżenie emisji nie tylko CO2, ale i CH4. Celem projektu METLAKE (Predicting future methane fluxes from Northern lakes) jest ilościowe określenie i przewidzenie emisji metanu pochodzących z jezior, które są jednymi z największych naturalnych źródeł CH4. Podobne zadanie mają uczestnicy projektu VERIFY (Observation-based system for monitoring and verification of greenhouse gases), którzy pracują nad systemem do dokładniejszego ilościowego określania emisji gazów cieplarnianych. System ten będzie analizował zasoby dwutlenku węgla, a także przepływy CO2, CH4 i podtlenku azotu w UE. Projekt Nunataryuk (Permafrost thaw and the changing arctic coast: science for socio-economic adaptation) zajmuje się natomiast wpływem topnienia wiecznej zmarzliny lądowej i podmorskiej na globalny klimat. Więcej informacji: strona projektu METLAKE strona projektu VERIFY w serwisie Cordis strona projektu Nunataryuk Słowa kluczowe METLAKE, VERIFY, Nunataryuk, metan, dwutlenek węgla, gaz cieplarniany
