Ciemne strony higieny w kuchni i zwyczajów zakupowych w Europie
Większość odczuwanych przez nas problemów zdrowotnych związanych z chorobami przenoszonymi przez żywność jest spowodowana przez pięciu głównych sprawców: bakterie Campylobacter, Salmonella i Listeria, norowirusy oraz pasożyta Toxoplasma. Każdego roku w wyniku działania tych patogenów na skutek kontaktu ze skażoną żywnością chorują 23 miliony ludzi, a w przypadku 5 000 z nich choroby kończą się zgonem. W świetle ustaleń finansowanego przez Unię Europejską projektu SafeConsumE zarówno problem, jak i jego rozwiązanie leżą w zachowaniach konsumentów. Badacze skupieni wokół tej inicjatywy wierzą, że konsumenci muszą zmienić swoje przyzwyczajenia i nawyki, aby zmniejszyć narażenie na patogeny odpowiedzialne za choroby przenoszone przez żywność. Mając na uwadze główny cel – zwiększenie bezpieczeństwa żywności, badacze projektu SafeConsumE przeprowadzili niedawno trzy badania dotyczące higieny w kuchni, wiedzy konsumentów na temat bezpieczeństwa żywności, zaufanych źródeł informacji oraz postaw zakupowych związanych z żywnością. Wyniki tych prac ukazały się w czasopiśmie „Food Control”.
Czyste blaty kuchenne
Pierwszy artykuł naukowy(odnośnik otworzy się w nowym oknie) opisuje i omawia wyniki internetowego badania dotyczącego bezpieczeństwa żywności w gospodarstwach domowych przeprowadzonego w 10 państwach europejskich, którego celem było ustalenie, co skłania Europejczyków do sprzątania w kuchni. Jak wynika z badania, które składało się z pytań wielokrotnego wyboru, 73 % respondentów czyści blaty oraz deski do krojenia żywności po ich użyciu, 53 % robi to przed przygotowaniem posiłku, natomiast 43 % wyłącznie wtedy, kiedy są zabrudzone. Jeśli chodzi o motywację do sprzątania, w przypadku osób powyżej 65. roku życia to rutyna odgrywa kluczową rolę. „Jest kilka czynników, które sprawiają, że ludzie czyszczą i sprzątają swoje powierzchnie kuchenne”, zauważa prof. Lydia Martens, reprezentująca Uniwersytet w Keele będący partnerem projektu, w wypowiedzi zacytowanej w artykule(odnośnik otworzy się w nowym oknie) opublikowanym na stronie internetowej „News Medical”. „Można wśród nich wymienić między innymi czynniki społeczne i kulturowe, takie jak chęć zadbania o czystość i porządek w swoim otoczeniu. Niektórzy usuwają widoczne zabrudzenia, ponieważ wywołują one w nich poczucie obrzydzenia, z kolei inni kierują się względami zdrowotnymi, chcąc uniknąć zakażenia”. W celu zweryfikowania, czy na powierzchniach kuchennych widoczne są zabrudzenia wywołane przez żywność, które mogą zawierać szkodliwe bakterie, naukowcy przeprowadzili badanie doświadczalne, wykorzystując w tym celu mięso kurczaka, jajka oraz sałatę na blatach i deskach do krojenia. Wnioski z przeprowadzonego badania wskazują, że różnego rodzaju zabrudzenia są łatwiejsze do zauważenia na powierzchniach laminowanych lub kamiennych, w przeciwieństwie do powierzchni drewnianych i wykonanych z tworzyw sztucznych. Co więcej, bakterie Campylobacter ginęły szybciej niż Salmonella – te ostatnie były w stanie przetrwać co najmniej tydzień na laminowanych blatach. W związku z tym badacze doszli do wniosku, że wykorzystanie materiałów, na których zabrudzenia są znacznie lepiej widoczne, może zmotywować konsumentów do ich czyszczenia, zmniejszając tym samym zagrożenie związane z chorobami przenoszonymi przez żywność.
Przypadek Rumunii
Na Rumunii skupiły się drugie i trzecie badanie przeprowadzone w ramach projektu SafeConsumE. W ramach drugiego badania(odnośnik otworzy się w nowym oknie) naukowcy analizowali wiedzę rumuńskich konsumentów na temat zagrożeń związanych z żywnością, znajomość certyfikowanej i oznakowanej żywności oraz zaufanych źródeł informacji. Wyniki badania wskazują, że połowa konsumentów w kraju nie jest świadoma istnienia mykotoksyn i patogenów takich jak bakterie Campylobacter czy Listeria, a jednocześnie uważa dodatki do żywności i organizmy modyfikowane genetycznie za niebezpieczne. Co więcej, pomimo tego, że uważają oni za godne zaufania i wiarygodne przede wszystkim publikacje naukowe, głównym źródłem informacji pozostają członkowie rodzin oraz media. Trzecie badanie(odnośnik otworzy się w nowym oknie) koncentrowało się na związku między wiedzą na temat bezpieczeństwa żywności wśród rumuńskich konsumentów, ich nawykami zakupowymi oraz praktykami związanymi z bezpieczeństwem żywności w kuchni. Wynika z niego, że mieszkańcy Rumunii są umiarkowanie świadomi praktyk w zakresie higieny w kuchni. Wnioski z badań zrealizowanych w ramach projektu SafeConsumE (SafeConsumE: Safer food through changed consumer behavior: Effective tools and products, communication strategies, education and a food safety policy reducing health burden from foodborne illnesses) wskazują, że bardziej rozległa wiedza na temat żywności prowadzi do lepszych nawyków zakupowych, a także zachowań związanych z bezpieczeństwem żywności w domu. Więcej informacji: strona projektu SafeConsumE(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
