Większe możliwości w zakresie monitorowania oceanów w Europie
Dokładne dane dotyczące oceanów mają kluczowe znaczenie dla zrozumienia ziemskiego klimatu i przewidzenia jego przyszłych zmian. W tym celu w ramach międzynarodowego programu Argo, rozpoczętego w 1999 r., powstała sieć pływaków rozmieszczonych na światowych oceanach. Sieć składa się z tysięcy autonomicznych przyrządów, które pracują na głębokości do 2000 metrów. Dane dotyczące temperatury, zasolenia i składu chemicznego wód są przesyłane drogą satelitarną do stacji odbiorczych na lądzie. „Bezpłatne i ogólnodostępne dane są dostarczane w czasie rzeczywistym użytkownikom takim jak zakłady meteorologiczne oraz udostępniane na potrzeby badań i monitorowania zmiany klimatu”, wyjaśnia Estérine Evrard, kierowniczka projektu Euro-Argo RISE z konsorcjum Euro-Argo ERIC we Francji.
Lepsze pokrycie terenu i większa dokładność
Konsorcjum Euro-Argo ERIC koordynuje europejską część programu i odpowiada za obsługę około jednej czwartej globalnej sieci pływaków Argo. W 2019 r. uznano, że konieczne jest rozszerzenie monitorowanego obszaru oceanów na częściowo skute lodem regiony polarne i płytsze wody, a także rozmieszczenie większej liczby czujników biogeochemicznych i unowocześnienie systemów zarządzania danymi. Były to niektóre z głównych celów projektu Euro-Argo RISE, który zakładał ponadto uwzględnienie w europejskiej części programu jego długoterminowej wizji nazwanej OneArgo. „Aby monitorować zmianę klimatu, potrzebujemy danych obejmujących długi okres czasu”, mówi koordynatorka projektu Sylvie Pouliquen, również pracująca w Euro-Argo ERIC. „Właśnie dlatego tak ważne jest zadbanie o trwały rozwój sieci Argo”. Aby osiągnąć ten cel, zespół Euro-Argo RISE przetestował nowe czujniki pod kątem dokładności i osiągów, a także zbadał odporność pływaków na warunki panujące na obszarach pokrytych lodem. Zastosowano oprogramowanie wykrywające lód, aby instrumenty nie próbowały wynurzyć się na powierzchnię, zanim nie wypłyną na otwarte wody. Na podobnej zasadzie przystosowano pływaki do płytszych wód i przetestowano je na wybranych obszarach Morza Bałtyckiego, Śródziemnego i Czarnego. Tym samym projekt Euro-Argo RISE powiększał obszar wód objętych programem, zarówno pod względem liczby rozmieszczonych urządzeń, jak i monitorowanego zakresu parametrów.
Dane na potrzeby polityki dotyczącej klimatu
Projekt ułatwił także dostęp do danych Argo. Nowe narzędzie do wyboru danych pomaga użytkownikom wybierać, wizualizować i pobierać dane w różnych formatach za pomocą łatwego w użyciu interfejsu. „Dane te są wykorzystywane przez usługę programu Copernicus w zakresie monitorowania środowiska morskiego do analizy i prognozowania stanu oceanów”, mówi Evrard. „Mogą być także wykorzystywane przez organizacje międzyrządowe, takie jak Europejskie Centrum Prognoz Średnioterminowych”. Opracowane rozwiązania mogą przydać się także badaczom i oceanografom zainteresowanym dokładniejszym poznaniem długoterminowych procesów zachodzących w oceanach, w tym interakcją między oceanem a atmosferą oraz ewolucją zakwaszenia oceanów. „Informacje te mają kluczowe znaczenie dla kształtowania polityki klimatycznej”, stwierdza Pouliquen. „Są już wykorzystywane przez organy takie jak IPCC”.
Trwała sieć monitorowania oceanów
Omawiany projekt odegrał ważną rolę w zapewnieniu długotrwałego sukcesu tej infrastruktury badawczej oraz pomógł rozszerzyć jej zasięg. Przykładem tych ostatnich osiągnięć jest seria warsztatów regionalnych, w wyniku której zgłoszono Danię jako kandydata na członka konsorcjum Euro-Argo ERIC, składającego się jak dotąd z 28 instytutów (spośród których 19 było partnerami projektu Euro-Argo RISE) z 12 krajów. „Tworzenie ogromnych ilości danych i wiedzy jest możliwe tylko pod warunkiem zagwarantowania trwałego rozwoju sieci”, dodaje Pouliquen. „Obecnie współpracujemy z krajowymi ministerstwami, aby wskazać wszelkie luki dotyczące zasięgu sieci i określić różne scenariusze utrzymania europejskiego wkładu w OneArgo w perspektywie długoterminowej”.
Słowa kluczowe
Euro-Argo RISE, ocean, pogoda, monitorowanie, czujnik, klimat, satelity, Copernicus, morze, lód