Nowe białka mogą zaspokoić nasze potrzeby w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego
Nowe źródła białka mogą być kluczem do przezwyciężenia dwóch istotnych problemów: wyżywienia rosnącej liczby ludności oraz zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko. Jeśli popyt będzie rósł w obecnym tempie, produkcja białka będzie musiała zostać podwojona do 2050 roku(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Dlatego tak ważne jest znalezienie zrównoważonych, alternatywnych źródeł białka, które można wytwarzać w sposób opłacalny i w ilościach pokrywających rosnące zapotrzebowanie branż spożywczej i paszowej. Białka jednokomórkowe, takie jak komórki drożdży, a także mikroalgi i owady oferują na tym polu szereg interesujących możliwości. W ramach projektu wspieranego przez Unię Europejską toczą się badania dotyczące sposobu, w jaki żywność i pasze pochodzące z tych źródeł mogłyby być wprowadzone na rynek na dużą skalę. „W trakcie projektu odkryliśmy, że białka nowej generacji wykazują niższy ślad węglowy, wodny i gruntowy w porównaniu z konwencjonalnymi metodami produkcji białek. Procesy te są wydajne i zgodne z zasadami dotyczącymi ograniczania wytwarzania odpadów, recyklingu i ponownego wykorzystania”, wyjaśnia Birgir Örn Smárason, koordynator projektu NextGenProteins(odnośnik otworzy się w nowym oknie).
Pomoc producentom innowacyjnych białek w ulepszeniu ich procesów
Projekt NextGenProteins pomógł kilku małym firmom, które próbują wejść na rynek żywności lub pasz, oferując im wsparcie szeregu profesjonalnych doradców, w tym konsultantów ds. badań i rozwoju. Podjęto szereg działań, między innymi przeanalizowano i udoskonalono procesy produkcji użytecznych białek z mikroalg, owadów oraz organizmów jednokomórkowych, takich jak drożdże. „Włożono wiele wysiłków w optymalizację procesów”, zaznacza Smárason, który kieruje grupą badawczą ds. zrównoważonego rozwoju i akwakultury w islandzkiej organizacji badawczo-rozwojowej Matís(odnośnik otworzy się w nowym oknie), specjalizującej się w technologii żywności i biotechnologii. Jako przykład wsparcia ze strony projektu podaje małą firmę o nazwie VAXA Technologies(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „VAXA ma świetny pomysł na wykorzystanie emisji dwutlenku węgla oraz nadmiaru ciepłej i zimnej wody z elektrowni geotermalnej do zaawansowanej technologicznie fototropowej uprawy mikroalg. Jednak planując wykorzystać spirulinę jako źródło białka do zastosowania w żywności, paszy i szerokiej gamie suplementów, firma natrafiła na prawdziwą przeszkodę. Intensywny kolor i smak suszonej spiruliny odstraszał nawet zwierzęta biorące udział w badaniach. Jednak z pomocą uczestników projektu NextGenProteins firma zdobyła know-how niezbędne do wytworzenia mikroalg o mniej intensywnym kolorze i smaku. Obecnie produkty Blue UltraSpirulina i Green UltraSpirulina są gotowe do wprowadzenia na rynek”, wyjaśnia Smárason. Inną organizacją, która skorzystała ze wsparcia projektu, była firma MUTATEC(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Specjalizacją francuskiej firmy MUTATEC są owady jako źródło białka, ale hodowane na odpadach przedkonsumenckich lub rolno-spożywczych. Smárason opisuje, w jaki sposób projekt pomógł tej firmie: „Z pomocą projektu NextGenProteins firma MUTATEC zajęła się rozwiązaniem problemów, jakie napotkała podczas tworzenia nowatorskich, zrównoważonych i opłacalnych łańcuchów wartości dla hodowli muchy czarnej. Projekt pomógł firmie w zwiększeniu skali uprzemysłowienia prowadzonej przez nią hodowli i komercjalizacji produktów białkowych do zastosowania w paszach dla zwierząt. Obecnie jej zakład posiada zdolność produkowania 30 000 ton rocznie”.
Dostępność nowych form białka dla szerokiego odbiorcy
Projekt NextGenProteins umożliwił producentom białek zbadanie, zoptymalizowanie i zwiększenie skali ich linii produkcyjnych zarówno na wcześniejszych, jak i na dalszych etapach łańcucha produkcji. Ciągła wymiana informacji zwrotnych między działem badań i rozwoju a partnerami przemysłowymi pomogły zapewnić ukierunkowany proces rozwoju, który umożliwi w przyszłości wdrożenie tych technologii na skalę komercyjną. „Udało się określić właściwości różnych surowców, a także poprawić właściwości funkcjonalne, bioaktywne i sensoryczne produktów. Wszystko to pomogło naszym partnerom zoptymalizować ich procesy”, zauważa Smárason. Partnerzy projektu koncentrują się na wykorzystaniu energii odnawialnej zarówno w swojej działalności, jak i na potrzeby strumieni odpadów przemysłowych wykorzystywanych do ich produkcji, takich jak odpady leśne, emisje CO2 z elektrowni geotermalnych oraz odpady przedkonsumenckie lub rolno-spożywcze. Procesy te zużywają mniej wody i powierzchni gruntów w porównaniu z konwencjonalną produkcją białka.
Same pozytywy, ale co z wprowadzeniem na rynek?
Zespół ustalił, że do przyciągnięcia klientów potrzebne jest osiągnięcie konkurencyjności cenowej, podkreślanie zgodności z zasadami zrównoważonego rozwoju, dobra strategia rozwoju produktu oraz skuteczny marketing. Zrównoważenie środowiskowe to jednak nie wszystko. Analiza wykonana w ramach projektu wykazała, że wielu interesariuszy niepokoją ceny alternatywnych składników białkowych. Dlatego też kolejną kluczową sprawą jest zrównoważenie ekonomiczne. „Wiele zainteresowanych osób wyrażało pozytywne oczekiwania, ale także duża część z nich była zaniepokojona potencjalnymi zagrożeniami związanymi z produkcją i wykorzystaniem białek. Główną obawą, podzielaną przez szereg zainteresowanych podmiotów, było ryzyko, że konsumenci nie zaakceptują nowych składników białkowych”, zauważa Smárason. „Zdobyliśmy ogrom fachowej wiedzy technicznej, która może pomóc w zwiększeniu skali produkcji i rozwoju produktów, więc teraz musimy zwiększyć nakłady i przekonać także konsumentów”.
