Wsparcie dla europejskich pszczelarzy oparte na danych
Pszczoły pełnią niezbędną funkcję zarówno w zapylaniu, jak i produkcji miodu. Niemniej jednak sektor ten znajduje się pod ogromną presją zmian klimatycznych, pestycydów, chorób i utraty siedlisk. Pszczoły — i zawód pszczelarza — stają się coraz bardziej narażone. Finansowany ze środków UE projekt B-GOOD został uruchomiony w celu zwiększenia odporności europejskiego pszczelarstwa. „Chcieliśmy zapewnić wcześniejszą możliwość identyfikacji rodzin pszczelich, które mają kłopoty, i interwencji w razie potrzeby” — wyjaśnia koordynator projektu Dirk de Graaf z Uniwersytetu w Gandawie w Belgii.
Wprowadzenie automatycznego gromadzenia danych
W tym celu w projekcie wprowadzono zautomatyzowane gromadzenie danych. „W ciągu ostatnich kilku dekad stosowano systemy monitorowania uli” — mówi de Graaf. "Mierzą one takie parametry jak waga kolonii, temperatura i dźwięk”. Zespół projektu B-GOOD chciał pójść o krok dalej, automatycznie zbierając te dane z dużej liczby uli, a następnie opracowując algorytmy zdolne do wykrywania, gdy coś idzie nie tak. Mogłoby to prowadzić do interwencji dostosowanych do indywidualnych potrzeb. Na początek w ramach projektu zainstalowano technologie monitorowania w 64 rodzinach pszczelich, które mierzyły takie parametry jak liczba i waga pszczół oraz hałas. Jedną z innowacji było wprowadzenie kontrolowanego elektromagnetycznego „puknięcia”, które wywoływało wibracje. Zespół był w stanie zobaczyć, jak reakcje zmieniały się na przestrzeni lat i wykryć różne reakcje różnych kolonii. „W ciągu następnych 2 lat zaprosiliśmy pszczelarzy z całej Europy, aby dołączyli do nas i uczestniczyli w gromadzeniu danych” — dodaje de Graaf. „Ostatecznie udało nam się włączyć do projektu blisko 400 kolonii”.
Ostrzeżenia i wskazówki dla pszczelarzy
Na podstawie tego ogromnego zbioru danych zespół projektowy był w stanie opracować algorytmy, które mogą wykrywać, kiedy kolonie mogą mieć kłopoty. „Na przykład stało się jasne, że ciągły pomiar masy kolonii dostarcza tak wielu informacji” — zauważa de Graaf. Algorytmy te były również wykorzystywane do wysyłania alertów do pszczelarzy, które informowały ich o potencjalnych nieprawidłowościach. Algorytmy są również wykorzystywane do aktywowania dostosowanych wskazówek dla pszczelarza, które sugerują odpowiedni sposób działania na podstawie otrzymanych danych. „Przez cały czas trwania projektu byliśmy w bezpośrednim kontakcie z pszczelarzami" — wspomina de Graaf. „Kiedyś pszczelarze mogli sporządzać odręczne notatki na temat swoich obserwacji, ale teraz wszystko można zdigitalizować i udostępnić".
Wirtualne krajobrazy i interaktywne mapy
Zespół projektowy opracował również mapy przydatności krajobrazu dla pszczół w całej Europie. „Mapy te opierały się na rodzajach kwiatów: porze kwitnienia, ilości pyłku, który można zebrać” — wyjaśnia de Graaf. „Teraz lepiej rozumiemy, które regiony są najlepsze dla pszczół”. Ponadto stworzono wirtualny krajobraz. „Działa to trochę jak symulator lotu, ale dla pszczelarzy” — zauważa de Graaf. „W tym wirtualnym krajobrazie online modelarze mogą umieścić wirtualną kolonię w określonej lokalizacji i zobaczyć, jak pszczoły prawdopodobnie zareagują na środowisko”. De Graaf jest przekonany, że postępy technologiczne poczynione w ramach projektu B-GOOD są na dobrej drodze do ostatecznego przyjęcia. „W tej chwili technologia ta jest nadal nieco droga, ale w ciągu ostatniej dekady zaobserwowaliśmy już spadek kosztów” — dodaje. „W międzyczasie będziemy opierać się na naukowych dowodach z już uzyskanych danych. Wykazaliśmy, że takie technologie mogą monitorować zdrowie rodzin pszczelich i dostarczać wskazówek pszczelarzom”.
Słowa kluczowe
B-GOOD, ule, pszczoły, miód, pestycydy, elektromagnetyczny, pyłek, pszczelarze
