Uwzględnianie etyki w nowych technologiach
Sposób prowadzenia badań i innowacji zmienia się nieustannie ze względu na pojawiające się nowe technologie, takie jak sztuczna inteligencja (AI), rzeczywistość rozszerzona, edycja genomu i biobankowanie. W tej sytuacji naukowcy muszą zachować najwyższe standardy etyczne, aby utrzymać zaufanie publiczne do swojej pracy. Celem finansowanego ze środków UE projektu iRECS(odnośnik otworzy się w nowym oknie) jest rozwiązanie tego problemu poprzez opracowanie solidnego programu szkoleniowego przygotowującego nowe pokolenie naukowców i ekspertów ds. etyki do skutecznego przewidywania i łagodzenia kwestii etycznych w nowych technologiach. Projekt, który rozpoczął się w październiku 2022 r. i potrwa do września 2025 r., opiera się na wcześniejszych pracach w celu stworzenia zglobalizowanej społeczności praktyków etyki badań naukowych. Inicjatywy te obejmują finansowane ze środków UE projekty SIENNA, TechEthos i ENERI(odnośnik otworzy się w nowym oknie).
Nastawienie na nowe technologie
Na podstawie wstępnego mapowania obecnych i prognozowanych potrzeb ekspertów ds. etyki i badaczy w zakresie nowych technologii projekt koncentruje się na czterech nowych obszarach technologicznych. Pierwszym obszarem jest rzeczywistość rozszerzona, szeroki termin dotyczący technologii, które tworzą wirtualne i symulowane doświadczenia, w tym modeli przetwarzania języka naturalnego, takich jak ChatGPT. Drugim jest sztuczna inteligencja w ochronie zdrowia. Obszar ten obejmuje technologie, które mogą zautomatyzować wszystkie aspekty, od diagnostyki po zalecenia dotyczące leczenia i podejmowanie decyzji. Po trzecie, projekt bada technologię edycji genomu, taką jak CRISPR, która obejmuje strategiczne zmiany DNA w celu wprowadzenia nowych cech lub stłumienia tych niepożądanych. Czwartym obszarem zainteresowania są biobanki— wielkoskalowe zbiory próbek tkanek ludzkich, które mogą być wykorzystywane do genealogii, badań nad chorobami i wielu innych celów.
Szkolenie w zakresie badań etycznych
W ramach projektu iRECS opracowane zostaną solidne szkolenia dla ekspertów ds. etyki, które mają poszerzyć zasób recenzentów z dziedziny etyki posiadających wiedzę specjalistyczną w zakresie tych nowych technologii i edukować w zakresie zagrożeń związanych ze zglobalizowanymi badaniami. Projekt iRECS przeszkoli co najmniej 600 ekspertów ds. etyki w celu oceny kwestii etycznych w projektach badawczych wykorzystujących wspomniane nowe technologie, aby położyć podwaliny pod stały program szkoleniowy. W ramach projektu opracowano studia przypadków w celu stworzenia niezbędnych materiałów szkoleniowych(odnośnik otworzy się w nowym oknie) i opublikowano zalecenia dotyczące polityki(odnośnik otworzy się w nowym oknie). W oparciu o te wstępne prace opracowano programy szkoleniowe, które analizują potencjalne skutki etyczne nowych technologii w czterech obszarach docelowych. Ostatecznie materiały będą dostępne w sześciu językach i oferowane w UE, Chinach, Korei Południowej i Afryce Zachodniej.
Zalecenia dla etycznej przyszłości
W ramach projektu opublikowano, oparte na doświadczeniach i spostrzeżeniach praktyków, zalecenia i dokumenty orientacyjne mające na celu usprawnienie odpowiednich procesów oceny etycznej i zarządzania badaniami. Publikacje te mają na celu promowanie dialogu z globalnymi partnerami na temat roli etyki i uczciwości w badaniach naukowych. Publikacje obejmują kwestie rzeczywistości rozszerzonej(odnośnik otworzy się w nowym oknie), sztucznej inteligencji w opiece zdrowotnej(odnośnik otworzy się w nowym oknie), edycji genomu(odnośnik otworzy się w nowym oknie) oraz biobankowania(odnośnik otworzy się w nowym oknie).