I - Lepsze zrozumienie ryzyka klimatycznego w skali regionalnej
Mam nadzieję, że we wszystkich regionach poprawi się stan wiedzy na temat klimatu.
Frederiek Sperna Weiland, koordynatorka projektu CLIMAAX
Oceny ryzyka mogą być dobrym narzędziem dla poszczególnych regionów i państw, wspierającym je w skuteczniejszym przystosowaniu się do zmiany klimatu. Jednak nie wszystkie regiony mają wystarczające zdolności bądź wiedzę do realizacji takich planów. I niekoniecznie też wszystkie mierzą się z takimi samymi zagrożeniami. „Między regionami istnieje znaczne zróżnicowanie pod względem zdolności przeprowadzania ocen ryzyka”, twierdzi Bart van den Hurk z niezależnego niderlandzkiego ośrodka badawczego Deltares(odnośnik otworzy się w nowym oknie), koordynator projektu CLIMAAX(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Ponadto istnieją słabo zaludnione obszary, którym nie poświęca się zbyt wiele uwagi, ale które mimo to zmagają się ze znaczącym wpływem klimatu, na przykład w postaci ekstremalnych powodzi”. Wiele europejskich regionów i społeczności ma jednak mniejsze doświadczenie i niewystarczające zasoby, aby uwzględnić połączone lokalne i globalne dane, modele i koncepcje w ocenie ryzyka klimatycznego dostosowanej do określonego kontekstu. Projekt CLIMAAX powstał z myślą właśnie o rozwiązaniu tych problemów.
Narzędzia wspierające odporność na zmianę klimatu
Projekt ten, finansowany w ramach unijnej misji w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, opiera się na trzech kluczowych elementach. Pierwszym z nich są ramy dla regionalnych ocen ryzyka, które można wykorzystać w odniesieniu do dowolnego obszaru. Ramy te zapewniają porównywalne podejście, które pozwala uwzględnić różnorodne warunki i wyzwania obserwowane w rzeczywistości. Drugim elementem realizowanym w ramach projektu jest bezpłatny, otwarty i ogólnoeuropejski zestaw narzędzi, który umożliwia regionom dostęp do europejskich zbiorów danych i nałożenie ich na własne dane lokalne. Podobnie jak w przypadku ram oceny ryzyka, zespół projektu czerpał inspirację z już istniejących narzędzi. „Trzecim elementem jest finansowanie”, dodaje van den Hurk. „Niedawno ogłosiliśmy zaproszenie dla regionów do składania wniosków o dofinansowanie. Ma to im umożliwić przeprowadzanie własnych regionalnych ocen ryzyka przy użyciu naszych narzędzi”. Równolegle trwają już pilotażowe oceny ryzyka w pięciu regionach. W tych pionierskich przedsięwzięciach – finansowanych bezpośrednio w ramach projektu – regiony zastosują podejście CLIMAAX, dzięki czemu dostarczą cennych informacji zwrotnych, z których skorzysta zarówno konsorcjum projektu, jak i inne regiony. „Zaplanowaliśmy seminarium internetowe, które pozwoli tym pięciu regionom na podzielenie się swoimi doświadczeniami i zainspirowanie innych”, mówi Frederiek Sperna Weiland(odnośnik otworzy się w nowym oknie), która przejmie obowiązki koordynatora projektu. W 2024 roku, w ramach drugiego otwartego zaproszenia(odnośnik otworzy się w nowym oknie), co najmniej 50 regionów i społeczności będzie mogło ubiegać się o środki o łącznej wartości nawet 12 mln euro, z przeznaczeniem na wdrożenie ram metodologicznych CLIMAAX. Ostatecznym celem projektu CLIMAAX jest wykazanie możliwości zastosowania bardziej jednolitego modelu oceny ryzyka i opracowanie schematu działania dla innych regionów w całej Europie. „Mam nadzieję, że we wszystkich regionach poprawi się stan wiedzy na temat klimatu”, dodaje Sperna Weiland.