Wspieranie biogospodarki wiejskiej dzięki innowacyjnym rozwiązaniom o obiegu zamkniętym
Rozwiązania biotechnologiczne – zarówno te o dużej, jak i małej skali – mogą znacząco pobudzić europejską gospodarkę wiejską i przyczynić się do realizacji unijnych celów w zakresie działań na rzecz klimatu, zrównoważonego rozwoju i czystej energii. Sposobem na ożywienie lokalnej gospodarki jest także znalezienie rozwiązań wspierających mniejszych operatorów wiejskich i innowatorów. Chociaż w Europie istnieje już wiele rozwiązań biologicznych, dostęp do nich jest w wielu przypadkach utrudniony. Finansowany przez UE projekt BioRural(odnośnik otworzy się w nowym oknie) powstał z myślą o stworzeniu ogólnoeuropejskiej sieci biogospodarki wiejskiej w celu wspierania dostępnych rozwiązań i zwiększenia ich obecności w biogospodarce.
Biogospodarka wiejska w UE – wypełnianie luk w obiegu zamkniętym
Zespół BioRural przeprowadził systematyczny przegląd istniejących badań i rozwiązań komercyjnych. Obejmował on serię krajowych warsztatów z udziałem ponad 1000 interesariuszy, 440 wywiadów z rolnikami i ekspertami oraz udział około 50 zespołów w otwartych zaproszeniach do zgłaszania istniejących i powstających rozwiązań. „UE ma ambitne cele i inicjatywy polityczne UE w zakresie przejścia na biogospodarkę o obiegu zamkniętym. Pozostaje jednak wiele do zrobienia. Biogospodarka jest nadal w przeważającej mierze liniowa (model „weź-wyprodukuj-wyrzuć”). Biogospodarka oferuje znaczące możliwości w zakresie zwiększenia obiegu zamkniętego i wzmocnienia strategicznej autonomii w zakresie kluczowych czynników produkcji. Wskazaliśmy na kilka głównych obszarów wymagających poprawy”, wyjaśnia koordynator projektu Thanos Balafoutis z Institute for Bio-Economy and Agri-Technology w Centre for Research and Technology - Hellas(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (iBO-CERTH). Potrzebne są dodatkowe inicjatywy wspierające przejście Europy na biogospodarkę o obiegu zamkniętym. W szczególności są to lokalne łańcuchy dostaw, w tym zrównoważone dostawy surowców pochodzenia biologicznego. Od strony technicznej niezbędne są bardziej zaawansowane biorafinerie umożliwiające przetwarzanie złożonej i zróżnicowanej biomasy. Główną przeszkodą pozostaje zwiększenie skali technologii biokonwersji do poziomu przemysłowego przy jednoczesnym zachowaniu rentowności i wydajności. „Włączenie biorafinerii do istniejących systemów przemysłowego łańcucha dostaw [i] pokonanie wyzwań technicznych, ekonomicznych i regulacyjnych... może być skomplikowane i drogie”, zauważa Balafoutis. Zdaniem zespołu potrzebne są również inicjatywy dotyczące świadomości konsumentów i skłonienia ich do płacenia więcej za bioprodukty.
Lekcje płynące z historii sukcesu
W projekcie BioRural wybrano i zaprezentowano ponad 20 historii sukcesu, które posłużyły za punkt odniesienia do powielania w innych miejscach. Co prawda różnią się one pod wieloma względami, ale mają kilka wspólnych cech. Ich innowacyjność dotyczy nie tylko technologii, ale także zrównoważonego i przyjaznego dla środowiska zarządzania lokalnymi produktami ubocznymi. Wiele z tych historii sukcesu badało możliwości dostępne w sektorze, koncentrując się na nowych lub powstających obszarach niszowych, podczas gdy inne były poświęcone pilnym potrzebom. We wszystkich przykładach ustanowiono połączenie między firmą a jej klientami/lokalnymi mieszkańcami. „Mają dalekosiężną wizję, która pozytywnie przewiduje przyszłość w ciągle zmieniającym się krajobrazie. Wiedza pozwalające zrealizować ich wizje powiększa się dzięki pracom badawczo-rozwojowym, pilotażom oraz próbom i błędom, a proces i jego sukces jest wynikiem wspólnego projektowania i tworzenia synergii”, mówi Balafoutis.
Zestaw narzędzi i sieć współpracy BioRural
„Publicznie dostępny zestaw narzędzi BioRural(odnośnik otworzy się w nowym oknie) jest najcenniejszym rezultatem naszego projektu, prezentującym wszystkie jego wyniki w czytelnym formacie”, mówi Balafoutis. Zawiera on arkusze informacyjne dotyczące biogospodarki od poziomu europejskiego do lokalnego. Ponad 90 poradników poświęconych jest kluczowym sektorom biogospodarki. Zestaw narzędzi z zakresu biogospodarki zawiera ponad 220 artykułów naukowych, 60 projektów badawczych, 35 możliwości finansowania i ponad 90 komercyjnie dostępnych rozwiązań opartych na biotechnologii, które mogą być wykorzystywane przez praktyków. Docelowo zestaw narzędzi ma także zawierać plany modeli biznesowych dla przyszłych przedsiębiorców oraz zalecenia polityczne mające na celu dalsze budowanie zrównoważonej biogospodarki wiejskiej w Europie. Oprócz zestawu narzędzi w projekcie BioRural powstały cztery regionalne platformy biogospodarki wiejskiej, tworzące regionalne centra obejmujące sąsiednie kraje. Zostały one włączone do ogólnoeuropejskiej sieci biogospodarki wiejskiej, która obecnie zrzesza ponad 550 interesariuszy. Dzięki projektowi BioRural innowatorzy zajmujący się biogospodarką wiejską zyskali cenne narzędzia, które mogą służyć im długo po zakończeniu projektu.
