Krioprezerwacja jako źródło ważnych pytań na temat życia i śmierci
Wszyscy znamy słynne plotki i teorie. Niektórzy uważają, że gdzieś na świecie, być może pod słynnym Magicznym Królestwem, znajduje się zamrożona głowa Walta Disneya, która czeka na dzień, w którym naukowcy będą w stanie przywrócić go do życia. Choć to oczywisty mit, tego rodzaju plotki i pogłoski zwykle przyciągają uwagę ludzi, a jednocześnie mają efekt mrożący na debaty naukowe dotyczące krioprezerwacji - procesu konserwacji materiałów biologicznych poprzez zamrażanie ich w ekstremalnie niskich temperaturach. Zespół finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu CRYOSOCIETIES(odnośnik otworzy się w nowym oknie) zamierza zmienić ten stan rzeczy badając, w jaki sposób spekulacje wpływają na praktykę krioprezerwacji. „Zajmowaliśmy się badaniem społecznego wymiaru gromadzenia, przechowywania i wykorzystywania ludzkiego i nieludzkiego materiału organicznego z wykorzystaniem technologii głębokiego mrożenia oraz konsekwencje tych procesów dla naszego rozumienia czasu i koncepcji życia”, wyjaśnia Thomas Lemke(odnośnik otworzy się w nowym oknie), profesor socjologii na Uniwersytecie im. Goethego we Frankfurcie(odnośnik otworzy się w nowym oknie) i główny badacz projektu. Projekt wsparła finansowo Europejska Rada ds. Badań Naukowych(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (ERBN).
Odsuwanie procesów decyzyjnych w czasie
Korzystając z wielu metod prowadzenia badań jakościowych, zespół dogłębnie poznał charakterystyczne obszary empiryczne i obiekty zajmujące się krioprezerwacją na terenie całej Europy. Badacze dostrzegli, że większość praktyk krioprezerwacji wydłuża horyzont czasowy, co oznacza, że ich celem jest wychodzenie naprzeciw przyszłym zagrożeniom. „Nasze badania wskazują, że kriopraktyki są często częścią specyficznej strategii zawieszenia, która ma na celu odroczenie procesu decyzyjnego w czasie. Może chodzić o zróżnicowane decyzje, począwszy od posiadania dzieci, a kończąc na przywróceniu do życia wymarłych gatunków, ale zawsze pojawia się kwestia przesunięcia ich na bliżej nieokreśloną przyszłość”, mówi Lemke. Mimo to nie wszystkie decyzje dotyczące kriopraktyki można odłożyć na później. „Krioprezerwacja budzi również bezpośrednie obawy dotyczące prywatności, ochrony danych, potencjalnego niewłaściwego wykorzystania oraz możliwości opatentowania tej technologii i jej komercjalizacji”, dodaje Lemke.
Nowa nomenklatura dotycząca krioprezerwacji
Na podstawie szeroko zakrojonych badań empirycznych przeprowadzonych w ramach projektu badacze opracowali nowe słownictwo, które lepiej odpowiada na krytyczne pytania dotyczące praktyk krioprezerwacji. Badacze proponują termin »zawieszone życie« lub »limbioza« jako nową formę istnienia znajdującą się na spektrum pomiędzy życiem a śmiercią. Ta nowa koncepcja przyczynia się do wyparcia istniejącego pojęcia »ukrytego życia« czyli »kryptobiozy«. „Słowa mają znaczenie, a dzięki lepszemu uchwyceniu liminalnego charakteru stanu biologicznego wykraczającego poza konwencjonalne rozumienie ukrytego życia, terminy te wzbogacają społeczno-naukowy dyskurs na temat krioprezerwacji i badań biologicznych”, zauważa Lemke.
Nowe kierunki debaty na temat krioprezerwacji
Nie wiadomo jeszcze, czy kriotechnologia sprawi, że śmierć nie będzie już oznaczać końca życia. Dzięki pracy wykonanej przez badaczy w ramach projektu CRYOSOCIETIES możemy rozpocząć poważną debatę na temat nauki o krioprezerwacji i jej znaczenia dla społeczeństwa. „W ramach projektu opracowaliśmy pierwszy systematyczny i kompleksowy opis współczesnych praktyk krioprezerwacji z perspektywy naukowej i technologicznej”, podsumowuje Lemke. „W ten sposób wpłynęliśmy na trwającą debatę naukową i dyskurs publiczny dotyczący tego zagadnienia”. Prace zespołu były inspiracją dla dalszych badań, w tym realizowanych w ramach finansowanego ze środków ERBN projektu CultCryo. Lemke i jego zespół opublikowali niedawno pierwszy zredagowany tom poświęcony krytycznym studiom nad temperaturą. Badacze nieustannie dzielą się wynikami swojej pracy ze społecznością poprzez wykłady, debaty, seminaria i nowoczesne media.
