Badanie markerów akustycznych w ocenie dysleksji
Dysleksja to zaburzenie czytania, które dotyka około 10% ludności i może utrzymywać się w wieku dorosłym. Powszechnie przyjmuje się, że trudności w przypisywaniu liter głoskom wynikają z szerszego deficytu w percepcji i manipulowaniu dźwiękami mowy. Dzieci cierpiące na dysleksję często mają trudności z powtarzaniem słów i łączeniem dźwięków, na przykład: „Jakie słowo tworzą te dźwięki: cu-kie-rek?” lub na przykład eliminowanie dźwięków w wyrazie: „Powiedz czas bez wymawiania s”. Projekt EPIC Read finansowany ze środków programu działań „Maria Skłodowska-Curie”(odnośnik otworzy się w nowym oknie) i będący częścią cyklu badań prowadzonych w projektach z tej dziedziny wspieranych przez UE, pozwala logopedom dowiedzieć się, w jaki sposób mogą wykorzystać te markery klinicznie. „Obecnie nie ma konsensusu co do roli patologów mowy w dysleksji. Zapewniając klinicystom kolejny nowy kliniczny probierz w postaci produkcji mowy, możemy zmniejszyć liczbę przypadków błędnej diagnozy i wzmocnić rolę patologów mowy w procesie diagnozy”, wyjaśnia koordynatorka projektu Sandy Abu El Adas z Stony Brook University(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w Nowym Jorku. Głównym celem projektu było poznanie podstawowych deficytów w dysleksji i wyjaśnienie, gdzie następuje załamanie się w dysleksji. „Chcieliśmy także zbadać markery akustyczne związane z dysleksją, co może dać początek przyszłym badaniom mającym na celu standaryzację markerów akustycznych, prowadząc do owocnego rozwoju w tej dziedzinie”, dodaje Abu El Adas.
Pomiary akustyczne w celu identyfikacji opóźnień w rozwoju językowym
Wykorzystując pomiary akustyczne, zespół zidentyfikował takie opóźnienia językowe. Zespół badawczy nagrywał prawidłowo rozwijające się dzieci w wieku 6–7 lat w pierwszej klasie szkoły podstawowej w dwóch momentach czasowych: na początku roku szkolnego, przed rozpoczęciem nauki czytania oraz pod koniec roku szkolnego. „Chcieliśmy zbadać wpływ czytania na rozwój mowy, a także znaleźć markery na wcześniejszym etapie: zazwyczaj dysleksja jest identyfikowana w wieku 8-9 lat, jeśli nie później”, mówi Abu El Adas. Zespół nagrywał dzieci wypowiadające słowa, a także przeprowadził testy pod kątem różnych miar językowych i pozajęzykowych, w tym miar nieumiejętności czytania. W badaniu neuronowym zespół EPIC Read wykorzystał magnetoencefalografię(odnośnik otworzy się w nowym oknie) – choć ta część badania jeszcze trwa. „Wiemy, że osoby z dysleksją wykazują przesunięcie fazowe przy pomiarze mózgu w niskich zakresach częstotliwości odpowiadających informacjom sylabicznym i prozodycznym. Dlatego chcieliśmy zobaczyć, w jaki sposób produkcja dodaje się do diagnozy oprócz percepcji”, wyjaśnia Abu El Adas.
Poszukiwanie markerów akustycznych dysleksji w innych językach
Abu El Adas wyraża przekonanie, że projekt zainspiruje przyszłe badania nad markerami akustycznymi w innych językach, które mogą mieć inną strukturę fonemiczną i sylabiczną. „Jest to ważne, ponieważ musimy zrozumieć dysleksję w różnych językach, aby zmniejszyć ryzyko opracowania ram, które mogą nie być reprezentatywne dla całej populacji”.