Skutki zakażenia mikrosporydiami u trzmieli
Trzmiele hodowane są w celu zapylania roślin uprawnych. Dostawcami tych ważnych zapylaczy na rynek światowy są firmy europejskie. W krajach UE uprawa niektórych roślin nie może być w pełni efektywna bez udziału trzmieli. Znajomość czynników powodujących choroby trzmieli jest bardzo ważna i umożliwia ich skuteczne zwalczanie w celu ochrony kolonii tych owadów. Należy bezwzględnie zapobiegać przenoszeniu się pasożytów na nowe tereny oraz na nowe gatunki żywicieli. Zakażenie mikrosporydiami często powoduje chorobę przewlekle wyniszczającą organizm żywiciela i może prowadzić do skrócenia życia, obniżenia zdolności rozrodczych, zmniejszenia masy ciała i osłabienia żywotności. Pasożyty mogą przenosić się z jajników królowej do jajeczek, a następnie rozmnażać w zakażonych larwach. W ramach projektu POLLINATOR PARASITES badano wpływ mikrosporydiów Nosema bombi na kolonie trzmieli. W tym celu opracowano narzędzia do wykrywania pasożytów charakteryzujące się wysoką czułością. Pobierano zarodniki od dorosłych trzmieli ziemnych Bombus terrestris i wprowadzano do larw robotnic oraz królowych. W przypadku królowych odsetek zakażeń wyniósł 13%. Po okresie snu zimowego odsetek założenia nowych kolonii w przypadku królowych kontrolnych wyniósł 33%. Natomiast wśród królowych zakażonych N. bombi odsetek założenia nowych kolonii wynosił zaledwie 4%. U niektórych królowych nie wykryto pasożytów w jelicie, natomiast przy zastosowaniu molekularnych technik detekcji opracowanych w ramach projektu stwierdzono obecność DNA pasożytów w jajnikach. Wyniki te wskazują na transowarialną drogę przenoszenia pasożytów, aczkolwiek hipotezę tę należy jeszcze potwierdzić. Odkryto, że jeśli zakażenie nastąpi we wczesnym stadium rozwoju kolonii, praktycznie wszystkie owady zostają zakażone. Obecność zarodników stwierdzono także w innych tkankach, skutkiem czego była całkowita utrata funkcjonalności przez samce i młode królowe. Ponadto odsetek przeżywalności zakażonych samców i robotnic był bardzo obniżony. Skutki zakażenia były tak poważne, że zmniejszyło się przenoszenie pasożytów N. bombi na potomstwo. Wyniki badania wskazują, iż dla pasożytów najkorzystniejsze jest zakażenie kolonii i/lub królowych, które zapadają w sen zimowy późną jesienią. W innych wypadkach następuje upośledzenie mechanizmu przenoszenia pasożytów na kolejny sezon.
