Krytycznie niskie dawki związków zakłócających równowagę hormonalną
Badania wykazały, że obniżenie płodności, nieprawidłowości w narządach rozrodczych, odchylenie stosunku rodzonych chłopców/dziewcząt i poronienia to tylko niektóre skutki, jakie mogą być związane z działaniem związków zakłócających równowagę hormonalną (EDC). Pomimo przeprowadzenia wyczerpujących badań nad skutkami różnych dawek, nie udało się wyjaśnić wpływu wielu związków EDC o niskich stężeniach. Jednym z zadań projektu EDEN było uzyskanie danych na temat efektów niskich dawek związków EDC związanych z oceną ryzyka. Partnerzy projektu z Uniwersytetu w Londynie przeprowadzili analizę różnych testów i metod statystycznych w celu określenia ogólnego podejścia do wciąż istniejącego problemu efektów niskich dawek tych związków. Szerokie badania dotyczące niskich dawek przeprowadzane na ciernikach, danio pręgowanych i szczurach wykazały, że wiele z tych dawek ma bardzo niskie wartości liczbowe, ze względu na małe gradienty krzywych zależności efektu od dawki. W takich przypadkach wymagane jest przeprowadzenie znacznej ilości analiz, przy czym nie zawsze dostępne są zasoby do wykonania testów in vivo pozwalające na uzyskanie miarodajnych wyników. Nie ma więc pewności, że efekty niskich dawek zostaną zidentyfikowane. Uzyskane duże ilości danych wskazują, że w żadnym wypadku poziom NOEL (poziom bez widocznego działania) nie powinien być przyrównany do efektów zerowych. Dla testowanych związków EDC sporządzono wykresy krzywych zależności efektu od dawki o szerokim zakresie. Nie było możliwe zastosowanie jednego modelu dla wszystkich związków EDC, dlatego zdecydowano o wybraniu najlepszego spośród grupy analiz metodą regresji. Zalecaną metodą było połączenie testowania hipotez z zastosowaniem dużej liczby replik z analizą metodą regresji, która powinna zastąpić poziom NOEL. Takie podejście umożliwia zastosowanie mocy statystycznej i wykrycie ograniczeń będących podstawą metodyki badań. Naukowcy wykazali, że wymagany efekt niskiej dawki należy określić przed podjęciem decyzji o strategii testowania niskiej dawki. Przy badaniach działania toksycznego należy odpowiednio zmienić procedury postępowania. Stosując odpowiednie podejście, ograniczenia przy testowaniu niskich dawek bedą mniej surowe. Bardziej miarodajne wyniki oceny ekspozycji ułatwią uściślenie wytycznych testowania i procedur oceny ryzyka u ludzi i zwierząt.
