Obliczanie skutków trzęsień ziemi
Trzęsienia ziemi mogą powodować ogromne zniszczenia, zwłaszcza w krajach, które są na nie stale narażone. Takim krajem jest Portugalia. W roku 1755 miało tu miejsce największe w historii Europy trzęsienie ziemi, a od tego czasu w Portugalii obserwowano liczne mniejsze epizody sejsmiczne. Pomimo wiedzy o możliwych zagrożeniach związanych z trzęsieniami ziemi i tsunami, Portugalia pozostaje w znacznej mierze nieprzygotowana. Sytuację tę ma zamiar zmienić zespół finansowanego przez UE projektu "Automated real-time broad band seismology in the Azores-Gibraltar region" (ART-SEIS). Dwuosobowa grupa badawcza prowadziła swoje prace przez cztery lata, do stycznia 2013 r. Głównym celem było opracowanie narzędzia do monitorowania danych sejsmicznych, które obliczałoby lokalizację, magnitudę, charakter oraz zasięg wstrząsów. Narzędzie to miało umożliwiać natychmiastową reakcję ze strony portugalskich władz. Zespół projektu opracował i przetestował innowacyjny algorytm umożliwiający sprawniejsze obliczanie parametrów trzęsienia ziemi. Metodę tę zastosowano retrospektywnie w odniesieniu do wszystkich przypadków trzęsień ziemi w Portugalii, od czasu instalacji szerokopasmowej sieci monitorowania w roku 2007, co zaowocowało szeregiem istotnych publikacji naukowych. Zespół opracował również nową funkcję mapowania, umożliwiającą dokładne prognozowanie ruchów gruntu i ich miejscowy wpływ na południowo-zachodnią część Półwyspu Iberyjskiego. Celem dodatkowym, który został zrealizowany, było opracowanie procedur minimalizujących koszt funkcjonowania sieci sejsmicznych. Rozwiązanie opiera się na zautomatyzowanej analizie przesiewowej znacznych ilości danych. Zespół projektu ART-SEIS zaplanował również promowanie wdrożenia swoich rozwiązań przez portugalskie władze krajowe. Zareagowały one nad wyraz entuzjastycznie, aktywnie wspomagając wdrożenie systemu i zapewniając szkolenia dla przedstawicieli władz. Kolejnym wynikiem prac zespołu było utworzenie niezależnej grupy roboczej, zajmującej się wyznaczonym obszarem badań. W wyniku projektu ART-SEIS sytuacja sejsmiczna Portugalii została lepiej poznana, co zapewniło jednocześnie możliwość dokładnego oszacowania skutków konkretnego trzęsienia ziemi. Metoda ta umożliwia natychmiastową i precyzyjną reakcję ze strony władz krajowych.
Słowa kluczowe
Trzęsienie ziemi, tsunami, sejsmologia, dane sejsmiczne, szybkie reagowanie, mapowanie, ruch gruntu
