Nowatorskie metody oceniania stopnia zrównoważenia nowych technologii
Wraz z europejskimi dążeniami do realizacji przyjętej strategii rozwoju do roku 2020 pojawiła się świadomość potrzeby formalizacji metod oceny rozwoju technologicznego. Obecnie stosowane metody uwzględniają osobno aspekty środowiskowe, ekonomiczne i społeczne, jednak potrzebny jest zintegrowany system oceny. Finansowany ze środków UE projekt PROSUITE zajął się stworzeniem standaryzowanego i kompleksowego podejścia do oceny skuteczności gospodarczej, ekologicznej i społecznej nowych technologii. Badania dotyczyły całego cyklu życia technologii. Partnerzy projektu dokonali adaptacji koncepcji opracowanych dla potrzeb oceny wpływu środowiskowego w cyklu życia, tworząc nowe podejście łączące pięć głównych aspektów wpływu: na zdrowie ludzkie, dobrobyt społeczny, dobrobyt materialny, środowisko naturalne i zasoby nieodnawialne. Hybrydowy model oceny cyklu życia umożliwia ocenę ekonomiczną wprowadzenia określonej technologii na pełną skalę. Stworzono system wspomagania decyzji dla potrzeb oceny aspektów ekonomicznych, ekologicznych i społecznych technologii, dbając o możliwość szerokiego jego stosowania do wykonywania ocen stopnia zrównoważenia. Sfinalizowano tworzone narzędzie SCENT do standaryzowanego szacowania kosztów nowych technologii i zintegrowano je z gotową już do użytku platformą oprogramowania. Metody oceny zastosowane w projekcie PROSUITE obejmują rekomendacje oceny środowiskowej oraz 15 wskaźników społecznych dotyczących czterech głównych kategorii wpływu: bezpieczeństwa i spokoju, autonomii, uczestnictwa i wpływów oraz równych szans. Partnerzy projektu przygotowali rzeczywiste szacunki stopnia zrównoważenia dla czterech nowych obszarów technologicznych: biorafinerii, nanotechnologii, urządzeń mobilnych i wychwytywania dwutlenku węgla. Wszystkie z nich wykorzystują innowacyjne procesy, mają potencjał implementacji na dużą skalę i umożliwiają tworzenie produktów lub usług wnoszących wartość dodaną. W ramach projektu zorganizowano 15 warsztatów, a konferencja końcowa poświęcona prezentacji nowatorskiej platformy i narzędzi PROSUITE przyciągnęła decydentów politycznych, przedstawicieli przemysłu, konsultantów i badaczy akademickich. Ponadto opublikowano lub zgłoszono do publikacji w czasopismach naukowych ponad 50 artykułów. Projekt PROSUITE dostarczył metody i narzędzia niezbędne do całościowej oceny stopnia zrównoważenia istniejących i przyszłych technologii. Dzięki temu przedsiębiorstwa, rządy i społeczeństwa powinny być w stanie lepiej oceniać stopień zrównoważenia produktów, usług i technologii.
Słowa kluczowe
Technologie, ocena zrównoważenia, ocena ekologiczna, wskaźniki społeczne
