WIODĄCA POZYCJA W PRZEMYŚLE - Wiodąca pozycja w zakresie technologii prorozwojowych i przemysłowych – Nanotechnologie
WIODĄCA POZYCJA W PRZEMYŚLE - Wiodąca pozycja w zakresie technologii prorozwojowych i przemysłowych – Nanotechnologie
Cel szczegółowy w dziedzinie nanotechnologii
Celem szczegółowym badań naukowych i innowacji w dziedzinie nanotechnologii jest zabezpieczenie wiodącej pozycji Unii na tym szybko rozwijającym się globalnym rynku poprzez stymulowanie postępu naukowo-technicznego oraz inwestycji w nanotechnologie i ich absorpcji w konkurencyjnych produktach i usługach o wysokiej wartości dodanej w wielu różnych zastosowaniach i sektorach.
Do 2020 r. nanotechnologie znajdą się w głównym nurcie działalności, zostaną bowiem spójnie zintegrowane z większością technologii i zastosowań, którą to integrację będą stymulować względy związane z korzyściami dla konsumentów, jakością życia, opieką zdrowotną, zrównoważonym rozwojem i dużym potencjałem przemysłowym służącym opracowaniu poprzednio niedostępnych rozwiązań w zakresie wydajności i oszczędnego gospodarowania zasobami.
Europa musi także ustanowić globalny punkt odniesienia w zakresie bezpiecznego i odpowiedzialnego zastosowania nanotechnologii oraz zarządzania nią zapewniającego duże korzyści przemysłowe oraz oddziaływanie społeczne, połączone z wysokimi standardami bezpieczeństwa i zrównoważoności.
Produkty wykorzystujące nanotechnologie tworzą światowy rynek, na którego zignorowanie Europa nie może sobie pozwolić. Szacuje się, że rynkowa wartość produktów obejmujących nanotechnologię jako główny element osiągnie 700 mld EUR do 2015 r. i 2 bln EUR do 2020 r., czemu będzie odpowiadać powstanie, odpowiednio, 2 i 6 mln miejsc pracy. Europejskie przedsiębiorstwa zajmujące się nanotechnologią powinny wykorzystać ten dwucyfrowy wzrost rynku i być w stanie do 2020 r. przejąć udział w rynku równy co najmniej udziałowi Europy w globalnym finansowaniu badań naukowych (tj. jedną czwartą).
Uzasadnienie i unijna wartość dodana
Nanotechnologie to grupa rozwijających się technologii o dowiedzionym potencjale, które, po przełożeniu efektów badań naukowych na przełomowe, zrównoważone i konkurencyjne produkty i procesy produkcyjne, będą mieć rewolucyjne oddziaływanie w dziedzinie np. materiałów, ICT, mobilności transportowej, nauk o życiu, opieki zdrowotnej (w tym leczenia), towarów konsumpcyjnych i produkcji.
Nanotechnologie mają do odegrania zasadniczą rolę w sprostaniu wyzwaniom określonym w strategii „Europa 2020”. Udane wdrożenie tych kluczowych technologii prorozwojowych wzmocni konkurencyjność przemysłu Unii, umożliwiając wprowadzenie nowatorskich i udoskonalonych produktów lub bardziej efektywnych procesów, a także reagowanie na obecne i przyszłe wyzwania społeczne.
Wartość globalnego finansowania badań naukowych w dziedzinie nanotechnologii niemal podwoiła się między 2004 a 2008 r. z 6,5 mld EUR do 12,5 mld EUR, przy czym ok. jednej czwartej tego finansowania pochodziło z Unii. Unia docenia wagę wiodącej pozycji w badaniach naukowych w zakresie nanonauki i nanotechnologii, przewidując, że do 2015 r. w tej dziedzinie w Unii będzie działać ok. 4 tys. przedsiębiorstw. Ta wiodąca rola w dziedzinie badań naukowych musi zostać utrzymana i zwiększona, a także w jeszcze większym stopniu przełożona na zastosowania praktyczne i komercjalizację.
Europa musi teraz zabezpieczyć i umocnić swoją pozycję na rynku światowym poprzez promowanie prowadzonej na szeroką skalę współpracy w obrębie różnych łańcuchów wartości i pomiędzy nimi, a także między różnymi sektorami przemysłu, aby procesy bazujące na tych technologiach mogły dostarczyć bezpiecznych, zrównoważonych i opłacalnych produktów nadających się do wykorzystania handlowego. Kwestie oceny ryzyka i zarządzania nim, a także odpowiedzialność w zarządzaniu okazują się być czynnikami decydującymi o przyszłym wpływie nanotechnologii na społeczeństwo, środowisko i gospodarkę.
Działania są zatem ukierunkowane na powszechne, odpowiedzialne oraz zrównoważone zastosowanie nanotechnologii w gospodarce, tak aby osiągnąć korzyści o dużym znaczeniu społecznym i przemysłowym. W celu zapewnienia potencjalnych możliwości, w tym zakładania nowych przedsiębiorstw i tworzenia nowych miejsc pracy, badania naukowe powinny dostarczyć niezbędnych narzędzi umożliwiających wprowadzenie odpowiedniej standaryzacji i regulacji.
Ogólne kierunki działań
(a) Rozwój nowej generacji nanomateriałów, nanourządzeń i nanosystemów
Dążenie do opracowania fundamentalnie nowych produktów, umożliwiających wprowadzenie zrównoważonych rozwiązań w szerokim wachlarzu sektorów.
(b) Zapewnienie bezpiecznego i zrównoważonego rozwoju i stosowania nanotechnologii
Rozwój wiedzy naukowej dotyczącej potencjalnego wpływu nanotechnologii i nanosystemów na zdrowie lub środowisko oraz opracowanie narzędzi oceny ryzyka i zarządzania w całym cyklu życia, z uwzględnieniem zagadnień standaryzacji.
(c) Rozwój wymiaru społecznego nanotechnologii
Nacisk na zarządzanie w zakresie nanotechnologii z korzyścią dla społeczeństwa i środowiska.
(d) Efektywna i zrównoważona synteza i produkcja nanomateriałów, części i systemów
Ukierunkowanie na nowe działania, inteligentną integrację nowych i istniejących procesów, w tym konwergencję technologii, a także zwiększenie skali z myślą o wysoce precyzyjnym wielkoskalowym wytwarzaniu produktów i elastycznych wielofunkcyjnych zakładach, zapewniające skuteczne przekształcenie wiedzy w innowacje przemysłowe.
(e) Rozwój i standaryzacja technik zwiększania przepustowości oraz metody i urządzenia pomiarowe
Ukierunkowanie na bazowe technologie wspierające rozwój i wprowadzanie na rynek bezpiecznych złożonych nanomateriałów i nanosystemów.