DISCIT wskazuje na brak zaangażowania pracodawców w zatrudnianie osób niepełnosprawnych
Zważywszy na fakt, że w Europie co szósta osoba jest dotknięta niepełnosprawnością, nie ma w tym nic zaskakującego, że pełne prawa i uczestnictwo osób niepełnosprawnych w społeczeństwie znajdują się na samym szczycie unijnej listy życzeń. Wyraża się to w szczególności w dziesięcioletniej europejskiej strategii w spawie niepełnosprawności, Europejskim Dniu Osób Niepełnosprawnych oraz różnych programach i strategiach państw członkowskich UE. Jednak nadal pozostaje wiele do zrobienia, jak pokazały spostrzeżenia poczynione niedawno w ramach projektu DISCIT. Roy Sainsbury, lider pakietu roboczego 5 w ramach DISCIT, skupiającego się na uczestnictwie w rynku pracy, przedstawił z okazji obchodzonego na początku grudnia Europejskiego Dnia Osób Niepełnosprawnych 2014 prezentację pt. „Postrzeganie sytuacji osób niepełnosprawnych w UE w kontekście zatrudnienia” (Perception of the situation of persons with disabilities in employment in the EU). Zatrudnienie to jeden z dziesięciu głównych przedmiotów zainteresowania projektu, wśród których znalazły się także nowe nierówności społeczne, życie w społeczności, korzystanie z nowych technologii, innowacje podatkowe, uczestnictwo w życiu politycznym oraz wyzwania teoretyczne, operacyjne i pomiarowe. „Badamy, co oznacza dla osób niepełnosprawnych bycie aktywnymi obywatelami oraz jakie strategie i programy mogą być pomocne” – mówi Sainsbury. W tym celu uczestnicy projektu z dziewięciu krajów, reprezentujący cztery odmienne konteksty polityczne, przeglądają dane o rynku pracy, strategie i programy oraz przeprowadzają wywiady z osobami niepełnosprawnymi (200 wywiadów nt. ścieżki życiowej) i kluczowymi interesariuszami. Wnioski Sainsbury’ego są dosyć niepokojące. „Osoby niepełnosprawne nie są dobrze reprezentowane” – zauważył. „Według danych OECD wskaźnik zatrudnienia osób pełnosprawnych kształtuje się na poziomie 75% i zaledwie 40-45% w przypadku osób niepełnosprawnych. To przepaść a należy pamiętać, że te ogólne wskaźniki skrywają w sobie wiele różnych interesujących faktów, takich jak wskaźnik zatrudnienia osób dotkniętych problemami zdrowia psychicznego, który wynosi około 25%”. Takie są wyniki pomimo tego, że kraje OECD podjęły się wywiązywania z 11 obowiązków dotyczących zatrudniania osób niepełnosprawnych, które są w dużej mierze poparte konkretnymi działaniami politycznymi. Według danych i informacji zebranych przez zespół projektu, działania te nie za bardzo przyniosły dowody na pozytywne oddziaływanie. Dotyczy to w szczególności działań związanych z aktywnym promowaniem samozatrudnienia, gdyż żaden z krajów objętych przeglądem nie był w stanie dostarczyć takich dowodów. „Nie twierdzimy, że podejmowane strategie zupełnie się nie sprawdzają, ale nie zauważyliśmy znaczącej poprawy wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych” – podkreśla Sainsbury. „Z pierwszej analizy wywiadów nt. ścieżki życiowej wyłania się znaczenie roli pracodawców w równym traktowaniu osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych. Być może jest to wskazówka, na jakim obszarze należy skupić w przyszłości więcej działań. Bez wątpienia dobrym kierunkiem jest wsparcie strony podażowej siły roboczej poprzez zapewnienie szkoleń i pomocy osobom niepełnosprawnym w zdobywaniu kwalifikacji, ale działania ukierunkowane na stronę popytową siły roboczej – pracodawców – są mniej rozwinięte, a wielu z nich woli płacić kary zamiast zatrudniać osoby niepełnosprawne”. Niektóre kraje, takie jak Zjednoczone Królestwo, zniosły systemy kwot, a w innych krajach zatrudnianie osób niepełnosprawnych jest wysoce niepopularne. Mimo iż Sainsbury wraz z zespołem musi jeszcze dokończyć pełną analizę danych zebranych w czasie wywiadów z osobami niepełnosprawnymi, kładzie nacisk na pozytywne studia przypadku, jakie udało się zgromadzić, które pokazują, co można osiągnąć w Europie. Zakończenie projektu DISCIT zaplanowano na styczeń 2016 r. Wyniki rozmaitych pakietów roboczych mają wspomóc przeformułowanie europejskiego modelu społecznego, w którym pełne i skuteczne uczestnictwo osób niepełnosprawnych może stać się rzeczywistością. Więcej informacji: DISCIT http://discit.eu/(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
Kraje
Norwegia