Studium przypadku STAR-FLOOD poświęcone zarządzaniu ryzykiem powodziowym w Europie
W latach 2000-2013 powodzie w Europie wyrządziły straty w wysokości 5,5 mld EUR rocznie, a kwota ta ma wzrosnąć do roku 2050 pięciokrotnie według wyników studium opublikowanego w ubiegłym roku w czasopiśmie »Nature«. Europejskie rządy podejmują wszelkie starania, aby zapewnić zrównoważoną ochronę przeciwpowodziową poprzez budowę wałów ochronnych, tam i śluz, ale czy tego typu strategie ochrony wystarczą? „Powinniśmy położyć również nacisk na zapobieganie powodziom, łagodzenie ich skutków, przygotowanie się do nich i naprawę po ich wystąpieniu” – wyjaśnia prof. Peter Driessen z Uniwersytetu w Utrechcie w prezentacji wideo projektu STAR-FLOOD. Projekt, którego realizacja rozpoczęła się w październiku 2012 r., otrzymał 5,4 mln EUR dofinansowania na przeanalizowanie, wyjaśnienie, ocenę i opracowanie strategii lepszego radzenia sobie z zagrożeniami powodziowymi stwarzanymi przez rzeki w aglomeracjach miejskich w całej Europie. Właśnie zakończyły się prace nad podstawowym 3. pakietem roboczym STAR-FLOOD, w ramach którego naukowcy badali zarządzanie ryzykiem powodziowym w Belgii, Francji, Holandii, Polsce, Szwecji i Zjednoczonym Królestwie na podstawie trzech studiów przypadku w każdym kraju. Przeprowadzona została szczegółowa analiza i, mimo iż poszczególne raporty nie zostaną ukończone do końca września 2015 r., pewne interesujące fakty już wyłoniły się z przeprowadzonych porównań między krajami, co będzie głównym komponentem 4. pakietu roboczego. Zauważono między innymi, iż choć wszystkie kraje badane w ramach STAR-FLOOD podejmują wysiłki na rzecz dywersyfikacji, połączenia i zharmonizowania strategii zarządzania ryzykiem powodziowym, okazuje się to trudne. „W wielu przypadkach impulsem do zmiany mającej zwiększyć dywersyfikację zarządzania ryzykiem powodziowym są działania podejmowane przez podmioty popierające własnym autorytetem nowe przedsięwzięcia albo też są to wydarzenia wywołujące wstrząs (np. powodzie)” – wyjaśnia zespół w witrynie projektu. Z drugiej strony partnerzy projektu wskazują na krajowe strategie i regulacje w zakresie zagrożenia powodziowego w Zjednoczonym Królestwie, które „jak stwierdzono mają wbudowaną pewną elastyczność, przekładającą się na stopniowe zmiany w zarządzaniu ryzykiem powodziowym”. Ustalili, że we wszystkich krajach działania rządowe ukierunkowane na opanowywanie zagrożeń powodziowych uzupełniają konkretne przedsięwzięcia lokalne podejmowane przez przedstawicieli władz terenowych, ale także przez przedsiębiorców, podmioty społeczeństwa obywatelskiego i czasami przez samych mieszkańców. Dla zespołu STAR-FLOOD taka sytuacja rodzi zasadnicze pytanie o to, w jaki sposób optymalnie ułatwiać tego typu inicjatywy, nad czym partnerzy pochylą się w ciągu najbliższych miesięcy. Wreszcie partnerzy projektu wskazują na różnice we wdrażaniu dyrektywy powodziowej. „Chociaż wszystkie kraje STAR-FLOOD są państwami członkowskimi UE w trakcie wdrażania unijnej dyrektywy powodziowej (dyrektywa 2007/60/WE), względna waga przypisywana tejże dyrektywie znacznie się różni w tych krajach. W Polsce na przykład istnieją przesłanki, aby stwierdzić, iż wdrażanie dyrektywy powodziowej usankcjonowało innowacyjne strategie i przepisy. Tymczasem w Holandii, mimo iż niektórzy ustawodawcy przyjęli z zadowoleniem mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego, wdrażanie dyrektywy powodziowej jest postrzegane zasadniczo jako zadanie biurokratyczne: bardziej jako formalizacja ‘dotychczasowego postępowania’ aniżeli okazja do poprawy zarządzania ryzykiem powodziowym” – wyjaśnia zespół. Analiza krajów została przeprowadzona po zakończeniu prac nad 2. pakietem roboczym w listopadzie 2013 r., w ramach którego naukowcy opracowali ramy oceny do analizy krajów i studiów przypadku. Projekt zakończy się 31 marca 2016 r. opublikowaniem zasad opracowywania właściwych i elastycznych rozwiązań w zakresie zarządzania ryzykiem powodziowym. Więcej informacji: STAR-FLOOD http://www.starflood.eu/
Kraje
Niderlandy