Ulepszone i ujednolicone metody oceny narażenia na spożycie substancji zanieczyszczających
Badania diety ogólnej pozwalają uzyskać realistyczne dane na temat zanieczyszczenia żywności i poziomów długoterminowego narażenia badanych populacji na wybrane związki chemiczne. Brak ujednoliconych metod uniemożliwia jednak porównywanie wyników z różnych krajów. Wypełnienie tej luki przyjęto za cel finansowanego przez UE projektu TDSEXPOSURE (Total Diet Study Exposure). Rozpoczęto od analizy SWOT (mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń) istniejących systemów klasyfikacji i opisu żywności. Następnie opracowano metodologię określania priorytetów uwzględniania substancji w badaniach diety ogólnej. Dla potrzeb badań diety ogólnej rozszerzono istniejący system FoodCASE służący do zarządzania danymi na temat żywności. Umożliwiło to zarządzanie danymi badań diety ogólnej w obrębie bazy danych wspólnej z danymi dotyczącymi składu i konsumpcji żywności. Przeanalizowano różnice w strukturze konsumpcji żywności w różnych populacjach, zwracając szczególną uwagę na kobiety ciężarne. Uwzględniono też różnice sezonowe. Dane uzyskane od różnych partnerów zorganizowano zgodnie z wymogami systemu i dokonano ponownego przeliczenia stopnia narażenia dla poszczególnych partnerów. Umożliwiło to wprowadzenie dwóch nowych funkcji do używanego oprogramowania do analizy ryzyka metodą Monte Carlo. Jedną z nich są analizy niepewności oparte na danych sumarycznych łączących wyniki badań diety ogólnej z odchyleniami zaobserwowanymi w europejskich programach monitorowania. Drugą funkcją jest narzędzie do zarządzania ryzykiem w badaniach diety ogólnej przy analizie ryzyka metodą Monte Carlo. W pięciu krajach (Portugalii, Czechach, Niemczech, Islandii i Finlandii) zorganizowano pilotażowe badania terenowe, zebrano próbki i przeprowadzono analizy. Założone cele zostały pomyślnie osiągnięte. Przygotowano przeglądy piśmiennictwa i analizy danych dotyczące wykazów żywności, bazę danych produktów spożywczych, procedurę gromadzenia produktów spożywczych i narzędzie do generowania konkretnych list zakupów spożywczych. Opublikowano raport dotyczący kwestii grupowania i klasyfikacji żywności oraz wpływu źródeł odchyleń na wyniki badań diety ogólnej. Dodatkowo powstał kompletny system zarządzania jakością, wraz ze standardowymi procedurami operacyjnymi. Prace projektu TDSEXPOSURE pozwoliły stworzyć system informacyjny dla badań diety ogólnej oraz oprogramowanie do oceny narażenia na zanieczyszczenia żywności. Narzędzia te będą przydatne przy ocenie ryzyka i zarządzaniu ryzykiem w istniejących unijnych badaniach diety ogólnej.
Słowa kluczowe
Badania diety ogólnej (TDS), zanieczyszczenie żywności, FoodCASE, wzorce konsumpcji żywności, ocena ryzyka metodą Monte Carlo (MCRA)
