D-LIVER: unijny projekt systemu opieki domowej nad chorymi na wątrobę
Około 29 milionów Europejczyków cierpi na przewlekłą chorobę wątroby. To jedna z najczęstszych przyczyn zgonów w UE, niemniej lekarze są zadania, że można zapobiec dziesiątkom tysięcy przedwczesnych zgonów, dzięki odpowiedniej opiece zdrowotnej już po zdiagnozowaniu schorzenia. Projekt D-LIVER ma pomóc pacjentom z zaawansowaną chorobą wątroby, z których wielu znajduje się na długich listach osób oczekujących na przeszczep, poprzez zaoszczędzenie im mozolnych i systematycznych wypraw do szpitala na badania i wizyty. W ramach projektu opracowywany jest zdalny system wspierany przez ICT do użytku domowego. System D-LIVER umożliwi im przeprowadzanie badań pod kątem rozmaitych parametrów biochemicznych i fizycznych, które mają zasadnicze znaczenie dla poznania ich samopoczucia i potrzeb w czasie rzeczywistym. „Wraz z pogorszeniem się stanu mojej wątroby, radykalnemu ograniczeniu uległa moja zdolność poruszania się” – wyjawia Martin Owen, pilot komercyjnych linii lotniczych, któremu udało się wrócić do pracy po przeszczepie wątroby. „Spędzałem czas w domu śpiąc w fotelu, ponieważ byłem całkowicie pozbawiony energii. Musiałem polegać na żonie, która zwalniała się z pracy, aby zawieść mnie do szpitala” – powiedział w filmie na temat projektu D-LIVER. ŻYĆ DŁUŻEJ, ŻYĆ LEPIEJ Typowy pacjent, Martin, nadal musi udawać się do szpitala co sześć tygodni, najpierw na pobranie krwi, a po kilku dniach na konsultacje w celu omówienia wyników. „Aktywne zaangażowanie w swoją własną opiekę byłoby dla mnie prawdziwym dobrodziejstwem” – stwierdza. Jednym z celów projektu D-LIVER jest przekazanie kontroli w ręce pacjenta. Poprzez opracowywanie systemu monitoringu i wsparcia w domu, podłączonego do centralnego systemu zarządzania chorymi na wątrobę, projekt wpływa na poprawę jakości życia chorych w zaawansowanym stadium choroby. Mogą to być pacjenci oczekujący na przeszczep, po resekcji wątroby, której pozostała część przechodzi regenerację, albo tacy, którzy cierpią na niestabilną chorobę w zaawansowanym stadium, podatną na epizody pogorszenia. Aby skorzystać z systemu opracowanego w ramach D-LIVER, pacjent wkłada plastikowy chip 3 x 3 cm do przyrządu pomiarowego, po czym musi tylko nakłuć palec i wycisnąć do otworu w kasecie kroplę krwi, która zostanie automatycznie pobrana do systemu. Badania są przeprowadzane automatycznie, a wyniki różnych parametrów (sód, potas, kreatynina, bilirubina, albumina i czas krzepnięcia krwi) są dostępne w ciągu kilku minut. Partnerzy D-LIVER opracowali także urządzenie mobilne, aby umożliwić ciągły monitoring parametrów fizjologicznych, takich jak tętno, temperatura, aktywność, postawa i zmiany w ciśnieniu krwi. Jest także wyposażone w test kognitywny na tablecie, aby mierzyć koncentrację i funkcję mózgu, gdyż wysoka toksyczność wątroby często doprowadza do stanu splątania (encefalopatii). Testy można przeprowadzać tak często jak potrzeba, codziennie lub co tydzień, a wyniki są dostępne nie tylko dla pacjenta w domu, ale również dla klinicysty monitorującego pacjenta ze szpitala. TECHNOLOGIA D-LIVER NADAJE SIĘ DO ZASTOSOWANIA W INNYCH CHOROBACH Koordynator projektu D-LIVER, prof. Calum McNeil z Uniwersytetu w Newcastle, wyjaśnia: „Platformę można dostosować do różnych zastosowań. Po pokonaniu przeszkód technicznych, można ją będzie stosować do wszelkiego typu innych schorzeń, np. do zarządzania chorobami układu krążenia i nerek, neurologicznymi i zapalnymi”. Koledzy prof. McNeila z Uniwersytetu w Newcastle, analizujący ekonomikę takiego systemu, szacują, że pozwoli zaoszczędzić tysiące euro rocznie na kosztach przyjęć do szpitala na pacjenta, zwłaszcza chorych z encefalopatią wątrobową. Teraz technologia opracowana w czasie dwóch pierwszych lat realizacji projektu przejdzie testy na pacjentach. Partnerzy poświęcą czas, jaki pozostał do zakończenia projektu we wrześniu 2015 r. na przygotowania do badań klinicznych systemu w wielu ośrodkach, zaplanowanych na 2016 r., w których udział wziąć ma nawet 150 pacjentów z Newcastle, Berlina i Mediolanu. W projekcie D-LIVER, nad którym prace zakończą się we wrześniu 2015 r., bierze udział 14 partnerów z 7 krajów. Dofinansowanie z budżetu „ICT w ochronie zdrowia” 7PR wyniosło nieco ponad 11 mln EUR. Link do strony internetowej projektu