Nowy wymiar w monitorowaniu zmiany klimatu
Celem projektu IGAS (IAGOS for the GMES Atmospheric Service) było ulepszenie nowej infrastruktury obserwacyjnej, stanowiącej uzupełnienie systemu Copernicus (wcześniej: Globalny Monitoring Środowiska i Bezpieczeństwa (GMES)). System IAGOS ("In-service Aircraft for a Global Observing System") to sieć samolotów komercyjnych wykonujących długoterminowe, częste i dokładne obserwacje, co nie było możliwe z użyciem samych samolotów badawczych. Działanie systemu IAGOS opiera się na całkowicie autonomicznych przyrządach zainstalowanych na samolotach pasażerskich różnych linii międzynarodowych. Mierzą one na bieżąco zawartość gazów cieplarnianych, gazów reaktywnych, aerozoli i cząstek pyłu w atmosferze ziemskiej. Wyniki są uzupełniane przez bardziej zaawansowane pomiary dokonywane co miesiąc za pomocą specjalnie przygotowanego kontenera towarowego wypełnionego sprzętem do szerszego badania składu atmosfery. Uczestnicy projektu IGAS ulepszyli system IAGOS, modernizując konkretne podzespoły jego aparatury. Badacze skoncentrowali swoje wysiłki na miniaturowym spektrometrze rozpraszania wstecznego BCPOL do badania chmur, używanym do rozróżniania wody, lodu i pyłów, spektrometrze mas z jonizacją poprzez przeniesienie protonu do wykrywania śladowych ilości lotnych związków organicznych oraz monitorze wygaszania aerozolowego PMex. Aby określić zależności między strumieniami danych z pomiarów atmosferycznych systemów IAGOS i Copernicus, zespół IGAS zaimplementował przesył danych IAGOS w czasie bliskim rzeczywistemu. Bazę danych wzbogacano też o funkcje wyszukiwania i pobierania w celu łatwego udostępniania społeczności naukowej surowych danych rejestrowanych przez samoloty komercyjne. W celu zapewnienia wysokiej jakości danych zdefiniowano procedury ich ustawicznego kontrolowania i ujednolicania. System IAGOS pozwoli zarejestrować kluczowe dane z ponad 20 lat z jakością niedostępną dla innych metod pomiaru. Będzie to mieć ogromne znaczenie dla klimatologii, monitorowania emisji i prognozowania jakości powietrza. Pomiary IAGOS będą wykorzystywane w modelach klimatycznych obok danych pochodzących z systemu monitorowania atmosfery Copernicus. Ścisła współpraca z sektorem lotniczym i producentami przyrządów pozwoliła uzyskać najlepszy możliwy obecnie opis systemu ziemskiego, na podstawie którego przemysł lotniczy i naukowcy będą mogli określać efektywne i odpowiednie środki łagodzenia wpływu zanieczyszczeń.
Słowa kluczowe
Zmiana klimatu, pomiary atmosferyczne, IGAS, IAGOS, Copernicus
