Kres kodeksu honorowego
W epoce oświecenia żołnierze biorący udział w wojnach w Europie okazywali przeciwnikowi współczucie i litość – stanowiło to część wojskowego kodeksu honorowego. Zasady honorowego postępowania stopniowo zaniknęły w okresie od 1789 do 1945 r. wraz z nadejściem wojny totalnej. Obecnie nowoczesne armie starają się powrócić do dawnych ideałów. W ramach finansowanego ze środków UE projektu "The rise and fall of military honour in western Europe, 1789–1918" (EHM) przebadano wydarzenia historyczne z tej epoki i ich kontekst. Skupiono się m.in. nad kwestią, czy okres 1789–1918 stanowił przerwę w ciągłości historycznej. Ponadto zbadano, jak destrukcyjne zjawisko takie jak wojna może stać się podstawą ponadnarodowego dialogu europejskiego, a także ważną rolę honorowego postępowania w odniesieniu do jeńców wojennych. Naukowcy przeanalizowali również przyczyny późniejszego odchodzenia od postępowania honorowego pomiędzy jeńcami i tymi, którzy wzięli ich do niewoli oraz upadku zaufania pomiędzy tymi dwoma stronami. Zastanowili się również, czy nacjonalizm odegrał w tym rolę. Projekt był prowadzony w ramach programu stypendialnego Marie Curie wspomagającego doświadczonych naukowców w rozwoju kariery i trwał dwa lata, do kwietnia 2013 r. Chociaż przejście od armii najemnych do wojsk złożonych z poborowych miało nacjonalizujący wpływ na państwa, nowe interakcje między ludnościami różnych europejskich regionów wspierały również rozwój wzajemnego szacunku. Wojny prowadzone przez Francję na przełomie XVIII i XIX w. zmieniły układ granic narodowych, ale rozróżnienie między towarzyszem broni i wrogiem nie było tak wyraźne, jak wskazują mity nacjonalizmu. Nacjonalizm rozwijający się w XIX w. doprowadził do ustanowienia ostrzejszych kar za naruszenie honoru wojskowego w stosunku do jeńców – objęły one m.in. karę śmierci. We wnioskach z projektu stwierdzono, że wojskowy kodeks honorowy przyczynił się do ogólnego wzrostu przemocy, co związane było z ochroną statusu narodowego. Naukowcy znaleźli również przyczyny historyczne tego stanu rzeczy, obejmujące zmniejszenie się dystansu między rangami wojskowymi – wprowadzenie zasady poboru do wojska sprawiło, że takie ostre podziały stały się anachroniczne. Ostatecznie odpowiedzialność za stosowanie się do zasad kodeksu honorowego zaczęli ponosić pojedynczy żołnierze, z pominięciem hierarchii dowodzenia – wszystko zależało od jednostki. W projekcie EMH wykazano, że kodeks honorowy nigdy nie stanowił zespołu określonych reguł, a w praktyce podlegał dyskusji. Ponadnarodowe przejawy honoru wojskowego były stałym elementem wojen w Europie dzięki elastyczności wojskowego kodeksu honorowego. Projekt skierowany był do środowisk akademickich i szerokiej rzeszy odbiorców. W związku z tym wyniki badań stanowią rozległy przegląd roli wojska we wspieraniu zrozumienia międzykulturowego, a także oferują analizę czynników prowadzących do wojny totalnej.
