Badania dla serca
Ze względu na swoją wyjątkową toksyczność wyekstrahowane z różnych źródeł roślinnych kardenolidy wykazują potencjał terapeutyczny dopiero po odpowiedniej adaptacji i biotransformacji. W ramach finansowanego ze środków UE projektu DIGITALIS (The genus Digitalis: Molecular taxonomy, preservation, active constituents and therapeutic applications) udało się wyizolować kardenolidy o właściwościach terapeutycznych oraz zbadać molekularne podstawy ich aktywności. Naukowcy badali też kulturę tkanki roślinnej i regeneracyjne możliwości rośliny, koncentrując się na indukcji, analizie i utrzymaniu kultury korzeni włosowatych. Ponadto zdołali oni skutecznie przetransformować kilka glikozydów nasercowych pozyskanych z rośliny z gatunku Digitalis lanta. Podstawą do badań były gatunki występujące w Turcji, w tym cztery endemiczne dla Anatolii, ponieważ w tych roślinach zidentyfikowano tylko ograniczoną liczbę kardenolidów. Metabolitami pośrednimi w biosyntezie kardenolidów są między innymi związki progesteronu. Poszczególne metabolity w tej biosyntezie zostały zlokalizowane i zidentyfikowane przy użyciu metody z zastosowaniem rozpuszczalników znakowanych deuterem. Budowę cząsteczkową pregnanu, który jest strukturą macierzystą progesteronu, poznano dzięki technice spektroskopii magnetycznego rezonansu jądrowego. Partnerzy projektu zbadali też inne źródła kardenolidów, takie jak reduktazy 1,4-enonu pochodzące z kilku gatunków Brassica, oraz wyizolowali geny odpowiedzialne za kodowanie. Geny te mogą być w przyszłości wykorzystane na potrzeby badań taksonomicznych. Projekt DIGITALIS przyczynił się do zapewnienia przetrwania zagrożonych wyginięciem gatunków Digitalis, a jego wyniki uzupełniły badania w dziedzinie taksonomii. Wreszcie, w procesie biotransformacji uzyskano nowe związki o działaniu przeciwnowotworowym, a ponadto zaistniała możliwość produkcji większych ilości związków referencyjnych na potrzeby badań przedklinicznych.
Słowa kluczowe
Digitalis, kardenolidy, molekularna taksonomia, Digitalis lanta, pregnan, biotransformacja
