Interakcje między peptydami a lipidami
Interakcje między peptydami a lipidami są bardzo istotne dla wielu schorzeń, takich jak infekcje wirusowe, obrona przeciwbakteryjna i choroby neurodegeneracyjne. W finansowanym przez UE projekcie MEMPEPACROSS badacze dążyli do zrozumienia, w jaki sposób interakcje te prowadzą do różnych chorób, oraz poszukiwali rozwiązań dla tego problemu. Naukowcy zaangażowani w projekt MEMPEPACROSS skupili się na trzech różnych sytuacjach, w których istotne są oddziaływania peptyd-lipid. Pierwszą z nich jest przypadek wirusa dengi, który wywołuje gorączkę krwotoczną i stanowi potencjalne zagrożenie dla wielu krajów Europy. Do złożenia wirusa w całość wymagane jest połączenie białek kapsydu z wewnątrzkomórkowymi kropelkami lipidów i lipoprotein o bardzo niskiej gęstości, dzięki czemu proces ten może być celem terapii przeciw temu wirusowi. Inną sytuacją, w której interakcje z lipidami są istotne, jest przypadek zakodowanych w genach peptydów antydrobnoustrojowych (tzw. antimicrobial peptides AMP). AMP stanowią wrodzoną odpowiedź immunologiczną zapobiegającą kolonizacji i infekcji przez patogeny. Patogenne drobnoustroje nie są w stanie przetrwać w obecności AMP, co czyni te peptydy obiecującymi kandydatami na nowej generacji leki skierowane przeciwko bakteriom opornym na antybiotyki. W trakcie projektu odkryto molekularne mechanizmy działania różnych AMP o selektywnej aktywności przeciwko bakteriom lub grzybom. Ponadto naukowcy badali interakcje peptydów z błoną komórkową w chorobie Alzheimera oraz sprawdzali, w jaki sposób oddziaływania te mogą wywołać proces neurodegeneracji. Jako biomarker, a przypuszczalnie także czynnik neuroprotekcyjny, dla tej choroby zidentyfikowali oni kiotorfinę. Całościowy wynik prac konsorcjum MEMPEPACROSS podkreśla znaczenie interakcji peptydów i lipidów oraz wskazuje na ścieżki modulacji tych interakcji na potrzeby zastosowań terapeutycznych.
Słowa kluczowe
Peptyd, lipid, wirus dengi, peptydy antydrobnoustrojowe, kiotorfina, neuroprotekcyjny