Koliste pasy startowe mogą usprawnić podróże lotnicze
Współczesne pasy startowe w gruncie rzeczy niewiele się zmieniły od czasów pierwszych samolotów. W ramach finansowanego ze środków UE projektu "The endless runway" (ENDLESS RUNWAY) opracowano rewolucyjną koncepcję kolistego pasa startowego biegnącego wokół lotniska. Na takim pasie startowym samoloty mogłyby startować w dowolnym kierunku i lądować z dowolnego kierunku, co oznaczałoby krótsze podejścia, wyeliminowanie skrzyżowań pasów i łatwiejsze lądowanie niezależnie od warunków pogodowych. Badacze zaproponowali konkretnie kolisty pas startowy o promieniu od 1,5 do 2,5 km, co ułatwiłoby stosowanie nowej konstrukcji na istniejących lotniskach. Pas miałby szerokość aż 400 m, aby zapewnić bezpieczeństwo i ograniczyć siłę odśrodkową. Co ciekawe, z takiego pasa o łącznej długości 10 km może korzystać kilka samolotów naraz. Dla osiągnięcia wyznaczonych celów zweryfikowano trzy modele operacyjne. Pierwszy model dotyczył scenariuszy słabego wiatru, kiedy możliwe jest używanie dowolnego odcinka pasa w dowolnym kierunku. Drugi model opisywał przypadek silnego wiatru w kontekście podobnym do lotniska o dwóch równoległych pasach startowych. Wreszcie trzeci model dotyczył wiatru zmiennego, przy którym kolejne samoloty są stopniowo przesuwane na odcinki pasa najlepiej odpowiadające bieżącemu kierunkowi wiatru. Uwzględniając wszystkie te scenariusze, badacze stwierdzili, że trasy startu i lądowania na koncepcyjnym pasie startowym mogłyby być nawet o 10% krótsze niż na pasach prostych. Nowy model umożliwi lotniskom funkcjonowanie w sposób bardziej zrównoważony dzięki mniejszemu uzależnieniu od kierunku i siły wiatru oraz ograniczeniu łącznej zajmowanej powierzchni w porównaniu z lotniskami konwencjonalnymi. Choć koszty budowy nowych pasów byłyby wyższe o 10–60%, nowa koncepcja niesie korzyści w postaci krótszych podejść, krótszego kołowania i możliwości nieprzerwanej obsługi ruchu lotniczego, co jest szczególnie istotne dla zwiększania przepustowości lotnisk na całym świecie. Projekt ENDLESS RUNWAY pomyślnie dowiódł wykonalności koncepcji kolistego pasa startowego, wskazując zalety, przyszłe wymagania i perspektywy rozwoju tego podejścia. Zastosowanie takiej konstrukcji na lotniskach europejskich mogłoby oznaczać znaczne oszczędności paliwa i wydajniejszą obsługę ruchu lotniczego. Wszystko to otwiera zupełnie nowe perspektywy dla transportu lotniczego w Europie.
Słowa kluczowe
Koliste pasy startowe, podróże lotnicze, wydajność lotnisk, niekończący się pas startowy, samoloty
