Niedrogi nadzór nad zdrowiem zwierząt
Zwiększające się nasilenie ogólnoświatowego handlu zwierzętami i produktami odzwierzęcymi zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się chorób zwierząt, takich jak afrykański pomór świń, pryszczyca i ptasia grypa. Wprawdzie interesariusze mają świadomość istotności skutecznych systemów nadzorowania zdrowia zwierząt, jednak ograniczenia finansowe dla wdrażania takich systemów pozostają istotnym wyzwaniem dla władz krajowych. Podczas finansowanego przez UE projektu RISKSUR (Providing a new generation of methodologies and tools for cost-effective risk-based animal health surveillance systems for the benefit of livestock producers, decision makers and consumers) korzystano z metod epidemiologicznych, aby opracować narzędzia wspomagające podejmowanie decyzji podczas tworzenia i oceniania takich systemów. Te narzędzia miały służyć potwierdzeniu, że dana populacja zwierząt jest wolna od określonych chorób, co umożliwiłoby wczesne wykrywanie przypadków zachorowań i dokładne określanie rozprzestrzenienia chorób endemicznych. Pierwszym etapem było zidentyfikowanie odnośnych decydentów i innych kluczowych interesariuszy w krajach UE oraz zmapowanie aktualnie przyjętych systemów. Następnie opracowano schematy projektowania i oceny systemów nadzoru oraz wdrożono je jako internetowe narzędzia wspomagające podejmowanie decyzji. Poprzez szeroko zakrojony przegląd literatury i konsultacje z interesariuszami wybrano najistotniejsze choroby zakaźne zwierząt, które zostały włączone do badań przypadku, w których testowano projekt narzędzi do nadzoru i ewaluacji. Projekt dostarczył decydentom zwalidowanych, dostosowanych do indywidualnych potrzeb narzędzi wspomagających podejmowanie decyzji, które umożliwiają projektowanie tańszych systemów nadzoru nad zdrowiem zwierząt. Dzięki temu zostaną wdrożone zasady ujęte w narzędziu, co ograniczy pośredni i bezpośredni wpływ chorób zwierząt na obywateli Unii Europejskiej. Za implementację narzędzi i transfer wiedzy odpowiadały cztery małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) z dowiedzionym doświadczeniem we wczesnym przyjmowaniu i wdrażaniu wyników badań. Wyniki projektu RISKSUR zostały rozpowszechnione poprzez stronę internetową projektu, LinkedIn, webinaria, warsztaty dotyczące najlepszych praktyk i sympozjum poświęcone nadzorowi nad chorobami. Ponadto promowano przyjęte koncepcje na międzynarodowych konferencjach dotyczących weterynarii i epidemiologii. Narzędzie internetowe do wspomagania decyzji umożliwi politykom uwzględnianie możliwych konfiguracji systemu nadzoru, aby podejmować świadome wybory przy projektowaniu go i ograniczyć koszty. Taki schemat zintegrowanego projektowania i ewaluacji stanowi znaczący krok naprzód w nadzorze nad zdrowiem zwierząt i zwalczaniem chorób.
Słowa kluczowe
Nadzór nad zdrowiem zwierząt, choroby, RISKSUR, narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji, gospodarcze aspekty zdrowia zwierząt
