ASEAN a kwestie integracji
Stowarzyszenie ASEAN zrzesza 11 krajów członkowskich, których łączna liczba ludności jest wyższa od populacji UE. ASEAN i UE wyznaczyły sobie podobne cele w stosunku do poszczególnych członków obu wspólnot, choć UE pozostaje mało aktywna w tamtym regionie. Celem finansowanego przez UE projektu SEATIDE (Integration in southeast Asia: Trajectories of inclusion, dynamics of exclusion) było zbadanie procesów integracji wewnątrz ASEAN na szczeblach krajowych i regionalnych. Zespół podjął się sprawdzenia wpływu takich procesów na dynamikę przemian społecznych, gospodarczych i politycznych. Badania oparto na konkretnych lokalizacjach, ale analiza obejmowała skutki geopolityczne na szerszą skalę. W pracach terenowych prowadzonych w ośmiu krajach uczestniczyło 50 badaczy. Przeprowadzili oni analizę procesów integracji w obrębie danego kraju, regionu oraz pomiędzy krajami pod kątem m.in. różnorodności, dobrobytu, wiedzy i bezpieczeństwa. Podejście do kwestii społecznych oparto na metodach jakościowych i ilościowych, uwzględniając takie dyscypliny naukowe, jak antropologia, ekonomia, historia, stosunki międzynarodowe, nauki polityczne i socjologia. Dodatkowa problematyka dotyczyła integracji politycznej inicjowanej przez ruchy oddolne. Najważniejszym rezultatem badań okazało się opisanie przypadków wykluczenia, które towarzyszą procesom integracji. Te przypadki były analizowane pod kątem licznych ośrodków oddziaływań, takich jak: miasto, mała miejscowość, wieś itp. Dzięki tym badaniom zyskano obraz regionu przechodzącego zmiany na niespotykaną skalę, niosące ze sobą głębokie konsekwencje zarówno dla mieszkańców wsi, jak i miast. Konkretnym przykładem są przejścia graniczne, które stały się po okresie zimnej wojny codziennością dla ludności tego regionu. Owocem projektu jest 12 artykułów publikowanych online z myślą o zwykłym odbiorcy, a także siedem podsumowań dotyczących założeń polityki. Powstało także pięć filmów dokumentalnych i dwa sprawozdania tematyczne. Świeżo rozpoczęta współpraca badawcza między uczestnikami projektu a instytucjami ASEAN przyczyniła się do rozszerzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej (EPB). UE z kolei mogła skorzystać z wyników badań pokazujących mechanizmy działania innych stowarzyszeń zrzeszających kraje jednego regionu.
Słowa kluczowe
ASEAN, procesy integracji, Azja, zimna wojna, SEATIDE, włączenie
