Turystyka i walka z ubóstwem
Branża turystyczna jest źródłem dających się zmierzyć dochodów. Badania dotyczące dystrybucji tych dochodów pokazują, że środki generowane w ten sposób rzadko zasilają budżet ubogiej ludności. Dzieje się tak zarówno ze względu na straty, jak i na fakt, że zyski materialne trafiają do osób majętnych. Ten stan rzeczy dotyczy również turystyki slumsowej, której tematem przewodnim, nie tylko zaś warunkiem, jest ubóstwo. Prowadzone są interwencje polityczne, które mają to zmienić, przeznaczając dochody i zyski z turystyki na zabezpieczenie dóbr publicznych, programy opieki i łagodzenia ubóstwa. Jednak czy turystyka może wpłynąć na interwencje polityczne z korzyścią dla ubogich? Jeżeli tak, turystyka ma moc łagodzenia ubóstwa nie za sprawą aspektów ekonomicznych, ale raczej tych komunikacyjnych i społecznych. Celem finansowanego przez UE projektu "Qualitative indicators of tourism's role in poverty alleviation" (QUAL-POT) było znalezienie sposobów na systematyczną ewaluację i lepsze zrozumienie roli, jaką turystyka może odgrywać, oddziałując na interwencje polityczne na rzecz ubogich. Badania terenowe prowadzono na przestrzeni dwóch okresów w trzech najczęściej odwiedzanych przez turystów slumsach na świecie — w Johannesburgu, Mumbaju i Rio de Janeiro. Rozpoczęto od przeglądu piśmiennictwa na temat turystyki i ubóstwa pod kątem wskaźników wstępnych. W ramach prac terenowych rozpowszechniano także wyniki badania. We wszystkich trzech lokalizacjach utworzono partnerstwa z podmiotami z branży turystycznej. Celem była wymiana wiedzy między nimi i stworzenie forum wymiany informacji. Informacje rozpowszechniano w ramach konferencji akademickich, prezentacji i warsztatów. Opracowano dwa wydania specjalne na temat turystyki slumsowej opublikowane w magazynach akademickich i zorganizowano drugą konferencję sieciową. Wynikiem badania jest struktura wskaźników jakościowych związanych z określonymi warunkami w różnych lokalizacjach. Jeśli turystyka ma być narzędziem pomocnym w minimalizowaniu ubóstwa, jej wpływ musi być postrzegany i rozumiany w zupełnie innej skali. Prace przeprowadzone w ramach projektu mogą pomóc usprawnić metody mierzenia ubóstwa, postrzeganego jako zjawisko wielowymiarowe, i ostatecznie złagodzić jego skutki. Dotyczy to nie tylko turystyki, ale także badań nad rozwojem miejskim i międzynarodowym.
Słowa kluczowe
Turystyka, łagodzenie ubóstwa, turystyka slumsowa, wskaźniki jakościowe
