Pasożyty a powstawanie gatunków
Choć pielęgnice z Wielkich Jezior wschodnioafrykańskich są wykorzystywane do badania gatunków, nadal nie jest jasne, jak udało im się osiągnąć tak niezwykłą różnorodność. Rozwiązania tej zagadki podjęli się uczestnicy projektu "Parasite-driven and immunogenetic diversification in Lake Tanganyika cichlid fishes" (CICHLIDWORMS), finansowanego ze środków UE. Uczeni badali, w jaki sposób różne siedliska, dieta i interakcje społeczne mogą prowadzć do powstania różnych zbiorów pasożytów. Pasożyty wystawiają na próbę działanie układu odpornościowego gospodarcza i stanowią ważny czynnik doboru naturalnego. Ponadto pasożyty mogą odgrywać rolę w doborze płciowym poprzez wpływanie na układ odpornościowy gospodarza, a tym samym jasność i ubarwienie osobnika. Łączny wpływ doboru naturalnego i płciowego na daną cechę (w tym przypadku układ odpornościowy) może potencjalnie przyspieszać proces powstawania nowych gatunków. W ramach projektu CICHLIDWORMS badano tę hipotezę u Tropheini, grupy pielęgnic występujących w Tanganice. Wykorzystano najnowsze techniki genomiczne i integracji danych w celu określenia, czy pasożyty mogą przyspieszać adaptację na poziomie mikro- i makroewolucyjnym. W skali mikroewolucyjnej badanie przesiewowe różnych populacji jednego gatunku pielęgnic (Tropheus moorii) wykazało istnienie sezonowych różnic, jeśli chodzi o zakażenia pasożytnicze. Uzyskane informacje wskazują, że przystosowanie się do różnorodnych społeczności pasożytniczych może sprzyjać radiacji adaptacyjnej, polegającej na szybkim ewoluowaniu organizmów w szereg różnych odmian. Nowa wiedza na temat ewolucji pielęgnic dostarcza ważnych danych dla przyszłych badań nad tym systemem modelowym dla biologii ewolucyjnej. Projekt CICHLIDWORMS pomoże naukowcom w dokładniejszym poznaniu mechanizmów napędzających różnorodność biologiczną, a także sprawi, że społeczeństwo będzie bardziej doceniać bioróżnorodność.
