Odlewane aluminium bez gazu
Zaprojektowana przez europejskie małe i średnie przedsiębiorstwa (SME) oraz instytuty badawcze technologia odgazowywania falami ultradźwiękowymi to bezpieczny sposób na usuwanie gazów wprowadzanych do stopów aluminium podczas ich obróbki. H2 to gaz najczęściej przedostający się do ciekłego metalu na granicy między materiałem roztopionym a atmosferą, a wynikiem tego procesu jest powstawanie niemetalowych zanieczyszczeń. W ramach finansowanego ze środków UE projektu DOSHORMAT (Degassing machine for aluminum casting process based on ultrasound) badacze zwiększyli skalę istniejącej technologii ultradźwiękowej. We wcześniejszym projekcie ULTRAGASSING, realizowanym pod auspicjami siódmego programu ramowego (7PR), wykazano, że umożliwia ona skuteczne odgazowywanie stopów aluminium w skali laboratoryjnej. Zespół DOSHORMAT zoptymalizował tę metodę pod kątem produkcji masowej. Wymagało to adaptacji koncepcji projektu ULTRAGASSING pod kątem zastosowania komercyjnego z uwzględnieniem wszystkich aspektów, od kosztów produkcji i wydajności po przepisy bezpieczeństwa i potencjał rynkowy. Opracowano też gotowe do wprowadzenia na rynek maszyny do odgazowywania aluminium: jedną do odlewania ciśnieniowego i grawitacyjnego, a drugą do odlewania podciśnieniowego. Szeroko zakrojone testy przeprowadzone na maszynach w laboratorium przemysłowym pozwoliły badaczom na ocenę różnych konfiguracji oraz przeanalizowanie konkretnych aspektów produkcji. Obecność H2 podczas odlewania aluminium powoduje pogorszenie jakości materiału roztopionego, jak i właściwości wyrobu końcowego. Uczestnikom projektu DOSHORMAT udało się poprawić jakość materiału roztopionego, zmniejszyć zawartość gazu i poprawić właściwości mechaniczne wytwarzanych komponentów aluminiowych. Uczeni przygotowali technologię odgazowywania ultradźwiękowego do komercjalizacji, przeprowadzając testy w rzeczywistych warunkach odlewni w uczestniczących MŚP. Technologia ta powinna umożliwić przezwyciężenie ograniczeń aktualnie stosowanych metod (np. wprowadzanie lancą lub wdmuchiwanie argonu) wykorzystujących mieszaniny drogich gazów, a ponadto pomoże w spełnieniu wymogów nakładanych przez przyszłe regulacje środowiskowe.
Słowa kluczowe
Aluminium, technologia ultradźwiękowa, formowane części, odgazowywanie, DOSHORMAT, proces odlewania