Spersonalizowane szczepionki zapobiegające rakowi sutka na bazie RNA
Potrójnie ujemny rak sutka (TNBC) definiuje się brakiem receptorów estrogenu (ER) i progesteronu (PR) oraz brakiem nadekspresji HER-2. TNBC jest agresywnym rakiem, w przypadku którego wskaźnik 5-letniego okresu przeżycia jest mniejszy niż 80%. Ponadto, molekularna heterogeniczność TNBC często ogranicza korzyści kliniczne z popularnych strategii celowanych. Coraz więcej danych wskazuje, że guzy TNBC są silnie immunogenne i mają swoiste dla guza antygeny i mutacje. Celem finansowanego przez UE projektu MERIT (Mutanome engineered RNA immuno-therapy) jest indukowanie zintegrowanej odpowiedzi immunologicznej skierowanej przeciwko wspólnym i zmutowanym antygenom guza u poszczególnych pacjentów. Dlatego też spersonalizowana terapia MERIT będzie korzystać z ogromnego potencjału syntetycznych RNA stosowanych jako szczepionki. W tym kontekście projekt MERIT połączy dwie koncepcje szczepionki mRNA. Koncepcja szczepionki WAREHOUSE ma zagwarantować, że każdy pacjent otrzyma zestaw wybranych RNA z wcześniej przygotowanego magazynu RNA, które będą odpowiadały wzorcowi ekspresji antygenów guza tego pacjenta. Koncepcja szczepionki MUTANOME zasadza się na identyfikacji swoistych dla guza mutacji metodą sekwencjonowania nowej generacji i wytwarzania na zamówienie RNA pochodzących ze zmutowanych epitopów. Te RNA będą podawane dożylnie w postaci nanocząstek i dostarczane komórkom prezentującym antygen, w których ulegną ekspresji jako białka i będą prezentowane limfocytom T. Stworzono i zoptymalizowano kliniczne testy przesiewowe na obecność wspólnych antygenów i mutacji typowych dla guza, a następnie przygotowano wniosek o zatwierdzenie badania klinicznego. Następnym etapem było przeprowadzenie w Europie wieloośrodkowego badania, aby zwalidować skuteczność kliniczną tych innowacyjnych metod immunoterapii. Projekt MERIT zakłada wykorzystanie unikalnego zestawu celów antygenowych poszczególnych pacjentów zamiast koncentrowania się na antygenach wspólnych dla wszystkich pacjentów. Przeprowadzenie badania klinicznego jest pierwszym etapem w tworzeniu nowej klasy immunoterapeutyków, które przezwyciężą obecne ograniczenia w tworzeniu leków przeciwnowotworowych.
Słowa kluczowe
Szczepionki RNA, rak sutka, swoiste antygeny guza, mutacje, mutanom, TNBC
