Jak obserwowanie innych wpływa na nasz osąd
Nasza ocena obiektów i sytuacji społecznych jest zależna od kontekstu. Jedną ze zmiennych funkcjonujących w kontekście jest obecność innych oraz nasze postrzeganie oceny lub spojrzenia innej osoby. Aby wyjaśnić znaczenie tej zmiennej, uczestnicy projektu AED (Attention and emotion in decision making) zbadali, w jaki sposób zmienia się ocena, gdy ludzie obserwują się nawzajem, kierując uwagę w kierunku do lub od obiektu. Dokładniej mówiąc, w projekcie badano tę zależność oraz powiązania między widzeniem innego obserwującego neutralny obiekt (lub kierującego uwagę w jego kierunku) a bardziej pozytywną oceną. W ramach projektu zjawisko to analizowano w ujęciu warunkowania ewaluatywnego oraz komunikacji. Warunkowanie ewaluatywne zakłada, że sama obserwacja uwagi skierowanej na obiekt dostarcza bezwarunkowego bodźca pozytywnego, skutkującego bardziej pozytywną oceną. Ujęcie komunikacyjne proponuje, że wpływ spojrzenia na ocenę angażuje więcej procesów psychologicznych. Procesy te dotyczą uwzględnienia intencji i umysły osoby patrzącej postrzeganych przez obserwatora, co wpływa na stopień pozytywności oceny. Odkryto też, że obserwacja uwagi innego skierowanej na obiekt zwiększa pozytywność oceny zarówno w przypadku bodźców neutralnych, jak i stanowiących groźbę. Jest to istotne, ponieważ sugeruje, że obserwowanie spojrzenia innego nie tylko intensyfikuje pierwotną wartość obiektu, ale także zwiększa pozytywność. Określono też nowe warunki brzegowe, które mogą zmieniać wpływ obserwacji spojrzenia na ocenę. Pierwszy to rozdźwięk między reakcjami obserwującego i patrzącego, a drugi przynależności obserwatora do grupy. Oba wpisują się bardziej w ujęcie komunikacyjne. Omawiany projekt dostarczył cennych informacji na temat roli obserwowania spojrzeń innych osób i wniosków, jakie z tego wyciągami, w zachowaniach i wsparciu społecznym. Projekt wnosi wkład nie tylko w badania naukowe oraz współpracę w dziedzinie psychologii, ale także w pogłębienie wiedzy o psychologii jako dyscyplinie naukowej.
Słowa kluczowe
Obserwowanie innych, osąd, pozytywna ocena, uwaga, emocja, podejmowanie decyzji
