Promowanie badań i innowacji morskich we Włoszech
Efektywnym sposobem na zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron jest realizowanie odpowiedzialnych badań i innowacji (RRI), będące jedną z kluczowych koncepcji strategii Horyzont 2020. Podejście to wyjaśnia, w jaki sposób badania i innowacje morskie mogą być realizowane w sposób odpowiedzialny wobec społeczeństwa, poprzez uwzględnianie potrzeb ludzi i środowiska, a także angażowanie obywateli na wszystkich etapach działania. W tym kontekście dzięki wsparciu ze środków UE zrealizowano projekt PIER (Public involvement with exhibition on responsible research and innovation), w ramach którego zorganizowano innowacyjną i interaktywną wystawę pokazów i produktów multimedialnych w dziedzinie RRI z zakresu oceanologii. Celem działania było zaangażowanie naukowców, przedsiębiorstw, mediów, edukatorów, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, decydentów i samych obywateli w południowych Włoszech. Aby zebrać informacje na temat potencjalnej tematyki wystaw, prace rozpoczęto od mapowania projektów dotyczących mórz i oceanów realizowanych w ramach wcześniejszych programów ramowych UE. Następnie zorganizowano warsztaty eksperckie i trzy grupy fokusowe, na podstawie których wyłoniono ostateczne tematy wystaw, które poświęcono rybołówstwu i akwakulturze, bioróżnorodności, energii morskiej, zapobieganiu katastrofom, nowym materiałom z morza i bezpiecznemu transportowi morskiemu. Odwiedzający mieli okazję dowiedzieć się więcej o inicjatywach RRI za pośrednictwem aplikacji mobilnej udostępnionej do pobrania przy wejściu na wystawę. Przed opuszczeniem wystawy mieli także szansę stworzyć i udostępnić swój dziennik cyfrowy oparty na własnych doświadczeniach. Z przeprowadzonego kwestionariusza wynika, że wystawa była bardzo przydatnym doświadczeniem dla ogółu odwiedzających, a także, że większość z nich nie była dostatecznie poinformowana o postępach w zaprezentowanych dziedzinach. Na podstawie opinii zwrotnej powstały zalecenia dotyczące RRI przeznaczone dla organizatorów wystaw, ośrodków naukowych i muzeów nauki. Wystawę można było odwiedzać od października 2014 do maja 2015 w muzeum "Città della Scienza" (Miasto Nauki) w Neapolu. Projekt PIER podkreślił i naświetlił kluczowe wymiary RRI badań morskich, przyciągnął uwagę do powiązanych projektów europejskich i dał wielu zainteresowanym stronom okazję do wyrażenia swojej opinii na temat różnych kwestii w tematyce morskiej. Skutkiem było zacieśnienie więzi między społecznością naukową a opinią publiczną.
Słowa kluczowe
Badania morskie, badania i innowacje, odpowiedzialne badania i innowacje, zaangażowanie opinii publicznej
