Badania nad powstawaniem genomu Europejczyka
W projekcie NEOLITHISATION (Population replacement or continuity? A genomic contribution to the Neolithisation debate) przebadano kopalne DNA ponad 600 ludzi z prehistorycznych populacji Europy i Środkowej Azji. Udoskonalone techniki odzyskiwania kopalnego DNA z zębów pozwoliły przeanalizować genomy ponad 100 osób. Prace pozwoliły uzyskać nowe, przełomowe spojrzenie na to, jak tworzyła się europejska pula genetyczna. Scharakteryzowanie pełnej sekwencji genomu łowcy-zbieracza, żyjącego 7 500 lat temu w epoce mezolitu (przed erą rolnictwa) ukazało, że nie był on spokrewniony z później występującymi na tych terenach kulturami neolitycznymi. Potwierdza to teorię, że rolnictwo zostało do Europy sprowadzone przez przybywające tu populacje migrantów. Podobieństwo genetyczne tego człowieka do współczesnej populacji europejskiej również było niewielkie. Dane wskazują też, że niezbyt dobrze trawił on mleko i skrobię, ponieważ selekcja w kierunku tych cech miała miejsce już po przestawieniu się na rolnictwo. Wyniki tego badania, prowadzonego przez hiszpańskich badaczy, zostały opublikowane w czasopiśmie Nature. Po neolicie nastała epoka brązu, gdy narzędzia kamienne zastąpiono metalowymi, a rolnictwo stało się powszechnym trybem życia. Dane dotyczące całego genomu 101 mieszkańców Eurazji z epoki brązu ujawniły, że był to okres dynamicznych migracji na wielką skalę, które miały ogromny wpływ na ukształtowanie się puli genetycznej Europejczyków i Azjatów. Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie Nature. Jest to największe do tej pory badanie poświęcone prehistorycznemu DNA. Tym samym udało się w projekcie NEOLITHISATION udokumentować wydarzenia demograficzne w dwóch najbardziej przełomowych momentach prehistorii Europy. Dalsza analiza danych genetycznych ukazała, że przynajmniej 7 z tych 101 osób było zakażonych dżumą. To ponad 3000 lat przed pierwszą wzmianką o tej chorobie w źródłach historycznych. Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie Cell. Udoskonalone protokoły ekstrakcji kopalnego DNA są teraz dostępne dla laboratoriów na całym świecie, po opublikowaniu w Scientific Reports.
Słowa kluczowe
Europejczyk, łowca-zbieracz, rolnik, epoka kamienia, migracja, metody analizy DNA, kopalne DNA, epoka brązu, genomika populacyjna
