Społeczności rolnicze w małej epoce lodowej
Podczas wykopalisk przeprowadzonych w holenderskim miasteczku Middenbeemster, założonym na początku XVII w., odkryto ponad 400 grobów z różnych okresów. Osteoarcheologia, czyli nauka o badaniu szczątków szkieletu ludzkiego, może pomóc w uzyskaniu odpowiedzi na pytania dotyczące przemieszczania się, demografii, diety, aktywności i zdrowia tej społeczności. Co jeszcze istotniejsze, analiza osteoarcheologiczna umożliwia zbadanie skutków małej epoki lodowej w Holandii. Okres ochłodzenia w latach 1550–1850 spowodował skrócenie i destabilizację sezonów wegetacyjnych oraz nasilenie się powodzi. Zjawiska te były katastrofalne w skutkach, powodując śmierć wielu osób i głód. Projekt MB OSTEOARCHAEOLOGY (Osteoarchaeology of the Dutch Middenbeemster post-medieval cemetery: Lifeways of a colonizing farming community during the Little Ice Age) miał na celu między innymi stworzenie katalogu kości i zębów, przeprowadzenie analizy stabilnych izotopów węgla i azotu, zgromadzenie danych oraz przeprowadzenie analizy statystycznej. Zespół ustalił, że szkielety były zachowane w stopniu dobrym i bardzo dobrym oraz że były częściowo lub niemal całkowicie kompletne. Badania wykazały, że prawie tyle samo szkieletów należało do kobiet co do mężczyzn. Stwierdzono słaby stan uzębienia u ludności oraz częste występowanie choroby zwyrodnieniowej stawów. Ze 150 najlepiej zachowanych szkieletów obu płci i wszystkich grup wiekowych pozyskano małe próbki kości przeznaczone do analizy chemicznej mającej na celu zrekonstruowanie diety zmarłych. Ustalono, że mieszkańcy miasteczka spożywali dużo białka zwierzęcego i śladowe ilości ryb i owoców morza. Większość niemowląt było karmionych piersią mniej więcej do ukończenia drugiego roku życia. Mimo że społeczność zmagała się z wieloma trudnościami, nie była w gorszej sytuacji niż inne populacje. Być może nawet miała dostęp do bezpieczniejszego i lepszego pożywienia. Badanie dostarczyło obszernych danych na temat ludności zamieszkującej tereny wiejskie w Europie Zachodniej w XIX w., kiedy industrializacja i urbanizacja zaczęły zmieniać sposób życia i dietę ludzi.
Słowa kluczowe
Mała epoka lodowa, społeczności rolnicze, nowożytne, Middenbeemster, osteoarcheologia
