Sieci genetyczne kontrolujące rozmnażanie roślin
Wiele roślin uprawnych dostarcza składników odżywczych w postaci nasion (np. ryż i pszenica) lub owoców (np. pomidory). Jako że są to produkty wytworzone przez rośliny kwiatowe w celu reprodukcji, wyjaśnienie metod kontroli tego procesu może zwiększyć plony nasion i owoców. Uczestnicy finansowanej przez UE inicjatywy EVOCODE (Evolutionary conservation of regulatory network controlling flower development) użyli nowatorskich narzędzi genetycznych do odkrycia genów, które kontrolują tworzenie nasion i owoców roślin uprawnych. Naukowcy przebadali genetyczną sieć regulacyjną, która kontroluje rozmnażanie dobrze znanej rośliny modelowej — Arabidopsis. Następnie porównali geny kontrolujące tworzenie kwiatów Arabidopsis z ich odpowiednikami u innych roślin uprawnych. Badacze zidentyfikowali w obrębie tej sieci kilka "regulatorów nadrzędnych", które kontrolują geny związane z kluczowymi aspektami rozmnażania. Obejmują one tworzenie zalążków ("jajeczka" kwitnącej rośliny), okrywy nasiennej chroniącej rozwijający się zarodek oraz owoców ochraniających nasiona. Co istotne, naukowcy odkryli sposób, w jaki regulatory te koordynują tworzenie organów reprodukcyjnych. Dalsze analizy złożonej sieci oddziaływań genetycznych ujawniły również regulatory kontrolujące regulatory nadrzędne. Wyjaśnienie, które składniki tych sieci genetycznych występują w poszczególnych gatunkach uprawnych, może być niezwykle pomocne dla plantatorów mających na celu zwiększenie zbiorów.
Słowa kluczowe
Sieci genetyczne, rozmnażanie roślin, tworzenie nasion, jakość nasion, konserwatyzm ewolucyjny, czynniki transkrypcyjne rozwoju kwiatów
