Większa legitymizacja systemów prawa karnego to mniejsza przestępczość w Europie
Działalność przestępcza, na przykład handel ludźmi, cyberprzestępczość czy przemyt towarów, takich jak chronione gatunki zwierząt, alkohol czy antyki, jest niestety zjawiskiem powszechnym. Dotyczy to w przede wszystkim krajów rozwijających się, ale także niektórych państw Unii Europejskiej. Sposobem na walkę z tego rodzaju przestępczością jest na przykład umacnianie legitymizacji systemu karnego, zamiast jego funkcji odstraszającej. W ramach projektu FIDUCIA (New European Crimes and Trust-based Policy), finansowanego ze środków UE, badano nierepresyjne metody skłaniania obywateli do przestrzegania prawa karnego. Zaproponowano model "polityki opartej na zaufaniu", pomagające w zwalczaniu różnych rodzajów przestępczości. Koncentrując się na normatywnym przestrzeganiu prawa, zamiast na jego represyjnym egzekwowaniu, uczestnicy projektu pracowali nad sposobami wzmocnienia legitymizacji prawa karnego i wymiaru sprawiedliwości, poprzez zwiększenie zaufania do polityki karnej. Przyjrzano się w szczególności handlowi ludźmi i przemytowi towarów, ale także cyberprzestępczości, kryminalizacji i nadmiernemu kontrolowaniu imigrantów. W tym celu przeprowadzono badanie ankietowe w siedmiu krajach (Bułgarii, Finlandii, Niemczech, Włoszech, na Litwie i w Zjednoczonym Królestwie). W oparciu o wyniki tego badania i ich analizę przygotowano przejrzyste sprawozdania i zalecenia, Dotyczące między innymi współpracy prywatno-publicznej oraz procedur karnych, a także szkoleń, edukacji i podnoszenia świadomości. Przykładowo, państwa UE powinny usprawnić szkolenia urzędników i innych specjalistów, którzy mają styczność z ofiarami i potencjalnymi ofiarami handlu ludźmi. Badacze zalecają także zwalczanie przemytu papierosów i alkoholu poprzez skuteczniejszą kontrolę granic zewnętrznych, wymianę danych wywiadowczych, lepsze wykrywanie i skuteczniejsze sankcje karne. Informacje o wynikach prac rozpowszechniano wśród prawodawców i opisano w różnych publikacjach, przyczyniając się do umocnienia wymiaru sprawiedliwości w Europie oraz do promowania zaufania społecznego do wymiaru sprawiedliwości. Starając się odpowiedzieć na podstawowe pytanie, dlaczego ludzie łamią prawo, uczestnicy projektu zgromadzili cenną wiedzę, która może zostać wykorzystana w badaniach kryminologicznych i prawodawstwie w odniesieniu do zwalczania przestępczości w Europie.
Słowa kluczowe
Przemyt, FIDUCIA, cyberprzestępczość, prawo karne, przestępczość, kryminologia
