Nowa metoda badania procesów monitorowania mowy
Celem projektu SMAC (Speech monitoring as action control) było poszerzenie wiedzy na temat procesów związanych z monitorowaniem mowy, będącym jednym z aspektów przetwarzania języka. Ogólnym założeniem było sprawdzenie, czy monitorowanie mowy wykorzystuje te same procesy jak te uczestniczące w kontrolowaniu naszych czynności ruchowych. W badaniach zdolności motorycznych termin "kopie eferencyjne" stosowany jest w odniesieniu do działań wywołujących oczekiwanie co do ich następstw sensorycznych. Zespół projektu starał się uzyskać dane potwierdzające, że kopie eferencyjne stanowią podstawę do monitorowania błędów w produkcji mowy. W tym celu przeprowadzono trzy różne, ale powiązane ze sobą badania, mające na celu określenie mechanizmów wykorzystywanych do nadzorowania innych funkcji poznawczych uczestniczących w przetwarzaniu języka. W ramach jednego doświadczenia przeprowadzono eksperyment z udziałem 29 osób oraz obrazów elektroencefalograficznych (EEG). Nadal trwa analizowanie danych EEG w celu ustalenia, czy wewnętrzne modelowanie wykorzystywane w nadzorowaniu bardziej podstawowych funkcji motorycznych działa również w nadzorowaniu produkcji języka. Drugi eksperyment, także koncentrujący się na potencjalnym wykorzystywaniu wewnętrznego modelowania podczas produkcji mowy, sprawdzał skuteczność monitorowania produkcji mowy w przypadku uszkodzonej prawej części móżdżku. Zebrano dane eksperymentalne od 16 uczestników ćwiczenia dotyczącego przyspieszonej produkcji mowy, mającego wywołać błędy w zakresie wyrazów, jak i pseudo-wyrazów. Wyniki trwających analiz powinny dostarczyć informacji na temat potencjalnej roli prawej części móżdżku w monitorowaniu produkcji mowy. W trzecim eksperymencie uczeni badali, w jaki stopniu kontrola ogólnych funkcji poznawczych oraz monitorowania produkcji języka realizowana jest przez te same procesy. W doświadczeniu wzięły udział 54 osoby podzielone na trzy grupy (alkohol, placebo i grupa kontrolna), a jego celem było poznanie wpływu spożywania alkoholu na monitorowanie języka i produkcję mowy. Obecnie trwa analizowanie danych. Projekt SMAC powinien rzucić nowe światło na zależność między nadzorowaniem produkcji języka a nadzorowaniem innych funkcji poznawczych. Badania te mają również dostarczyć danych przemawiających za współdzieleniem procesów działania i monitorowania języka oraz przyczynić się do poszerzenia wiedzy na temat powiązań między ludźmi i innymi gatunkami.
Słowa kluczowe
Monitorowanie mowy, zdolności poznawcze, SMAC, kopie eferentne, przetwarzanie języka, produkcja językowa
