Udoskonalone statystyki dla wspomożenia monitorowania choroby
Właściwy nadzór stanu zdrowia publicznego, który wymaga skutecznego monitoringu statystycznego, ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju sektora opieki zdrowotnej w Europie. W ramach finansowanego przez UE projektu SMPHS (Improved Statistical Monitoring Procedures for Attributes with Applications in Public Health Surveillance) pracowano nad poprawą technik monitorowania statystycznego dla wykrywania zmian w zachorowalności i umieralności. Oceniono także bieżące techniki monitorowania statystycznego w zakresie wdrażania i oceny polityki w dziedzinie zdrowia publicznego. Aby zrealizować te założenia, zespół projektu zbadał, opracował i przetestował udoskonalone karty kontrolne, które stanowią kluczowe narzędzie statystyczne w monitorowaniu procesów. Jako że karty kontrolne wymagają konkretnych założeń, aby uzyskać wiarygodne dane statystyczne, zespół projektu ocenił uważnie ich funkcjonowanie i zaproponował lepsze techniki dla udoskonalania monitorowania statystycznego. W ujęciu technicznym, skoncentrowano się głównie na opracowaniu nowej sumy kumulacyjnej i kartach kontrolnych wykładniczo ważonych średnich ruchomych. Zbadano również wydajność kart kontrolnych Shewharta dla procesów zawyżonych zer. W ten sposób uzyskano pięć nowych kart kontrolnych z sumą kumulacyjną, które mogą posłużyć do monitorowania nietypowych danych zliczających. W przypadku problemów zdrowotnych bardzo często pojawiają się różne typy danych zliczających. Przełożyło się to również na nową kartę wykładniczo ważonej średniej ruchomej, którą można zastosować do monitorowania dowolnego typu danych zliczających. Ponadto zespół projektu ocenił wydajność kart kontrolnych dla procesów zawyżonych zer z szacunkowymi parametrami. Przedstawiono udoskonalony zestaw ogólnych, zawyżonych, dyskretnych rozkładów prawdopodobieństwa dla wielu różnych modeli prawdopodobieństwa, które są przydatne dla opisu kilku typów danych zliczających. Wyniki te obejmowały również proste techniki tworzenia kart kontrolnych, które można wykorzystać do poprawy monitorowania statystycznego. Wyniki projektu zostały omówione w szeregu artykułów opublikowanych na łamach czasopism naukowych. Zespół udostępnił również kody programowe związane z badaniami, które mogą pomóc w opracowaniu nowych programów monitorowania statystycznego oraz w odtworzeniu wyników liczbowych omawianych w artykułach. Ogólnie rzecz biorąc, nowe programy i techniki kontroli powinny poszerzyć zakres użytecznych rozwiązań, stanowiących odpowiedź na ograniczenia, przed jakimi stają obecne techniki monitorowania statystycznego. Pomogą one w dokładniejszym wykrywaniu problemów zdrowotnych na rozległym obszarze geograficznym i będą sygnalizować pojawianie się nietypowych zdarzeń. W przypadku wykorzystania tych technik statystycznych, wyniki projektu mogą przynieść istotne korzyści i skutki społeczno-gospodarcze.
Słowa kluczowe
Nadzór stanu zdrowia publicznego, monitorowanie statystyczne, SMPHS, karty kontrolne, dane zliczające
