Unijna polityka zagraniczna widziana z państw Maghrebu
Uczestnicy projektu EU-MED INSIGHTS (De-coding European foreign policy from the outside. Views from the Maghreb periphery) przeprowadzili badanie tylko w Maroku (2013) i Tunezji (2014) ze względu na niepokoje społeczne w Algierii. Badanie dotyczyło postkolonialnych koncepcji teoretycznych oporu, emancypacji i transformacji, które były pomijane we wcześniejszych pracach z zakresu studiów europejskich i stosunków międzynarodowych. Analizy empiryczne ujawniły podział lokalnych opinii politycznych i społecznych, co wiąże się z ryzykiem niedoszacowania lub przeszacowania lokalnych paradygmatów rozwoju. Dane pokazują, że z perspektywy islamu mamy do czynienia ze zróżnicowaniem poglądów na temat tego, co jest dopuszczalne a co niedopuszczalne w odniesieniu do transakcji finansowych, zysków czy własności prywatnej. "Zakat", podatek religijny, uważany jest przez niektórych za obowiązkową daninę, a przez innych za dobrowolny datek. Przeanalizowano także przypadki uciszania miejscowej ludności w kwestiach dotyczących demokracji i rozwoju, a także możliwości dania głosu tym osobom. W oparciu o te ustalenia uczeni sugerują, że potrzebne są dalsze badania nad przemilczaniem kwestii dotyczących zarządzania ekonomicznego w świecie islamu. Omawiane badanie pokazało, że UE ponosi współodpowiedzialność za tego rodzaju praktyki za sprawą swoich dokumentów finansowych i programowych, sprawozdań okresowych czy nawet wypowiedzi padających na spotkaniach grup roboczych. Uczeni przyjęli podejście interdyscyplinarne, które pozwoliło na ukazanie trudności w przekraczaniu granic z perspektywy ontologicznej, ale również praktycznej. Projektowi przyglądali się politycy z Brukseli oraz europejskie organizacje społeczeństwa obywatelskiego, zaniepokojone ostatnimi wydarzeniami w regionie Morza Śródziemnego. Inicjatywa ukazała ograniczone zdolności UE do przystosowywania się do lokalnej sytuacji, pomimo nawiązywanych partnerstw. Uczestnicy badania zalecają, aby UE skoncentrowała się na poprawie zdolności do pozyskiwania społeczeństwa obywatelskiego krajów Maghrebu zamiast prób konkurowania z innymi międzynarodowymi aktorami o sprawy dotyczące pomocy finansowej. Podkreślono też niebezpieczeństwo utraty przez UE wiarygodności jej władzy normatywnej. Wyniki omawianego badania sugerują, że UE powinna poszukiwać sposobów na pozyskanie społeczności muzułmańskiej poprzez delegacje do krajów Maghrebu zamiast próbować wyeliminować islam ze sfery publicznej. Przyszłe badania prowadzone przez naukowców powinny skupić się na określeniu istotności teorii postkolonialnej.
Słowa kluczowe
Polityka zagraniczna, Maghreb, demokracja, rozwój społeczno-ekonomiczny, EU-MED INSIGHTS