Nowe spojrzenie na Drogę Mleczną z perspektywy młodych naukowców
Ponieważ sonda kosmiczna ESA, mająca zebrać dane na temat ponad miliarda gwiazd, rozpoczęła swój podbój kosmosu w czerwcu 2014 r., każdego dnia na Ziemię trafia bogaty zbiór danych do analizy. W ciągu następnych pięciu lub więcej lat sonda dokona dokładnych pomiarów położenia i ruchów (a w związku z tym dystansów) miliarda spośród co najmniej 100 miliardów gwiazd Drogi Mlecznej. Wielokrotnie skanując niebo, Gaia pomoże odpowiedzieć na pytania dotyczące pochodzenia i ewolucji naszej Galaktyki. Finansowana ze środków UE Sieć Szkolenia Podstawowego (ITN) GREAT(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (Gaia Research for European Astronomy Training - ITN) skupiła się na czterech fundamentalnych kwestiach: odkryciu początków i historii naszej rodzimej Galaktyki; śledzeniu miejsca narodzin i zrozumieniu właściwości astrofizycznych składowych gwiezdnych naszej Galaktyki; lepszym zrozumieniu układów planetarnych poprzez połączenie badania egzoplanet z pochodzeniem układu słonecznego; podjęciu wielkich wyzwań oferowanych przez misję Gaia w dziedzinie skali odległości i przejściowego charakteru nieba. W ramach partnerstwa grup badawczych działających przy 12 uniwersytetach w Europie, oraz jednym z Chin, opracowano program szkoleniowy na podstawie tych zagadnień badawczych skierowany do 17 młodych naukowców. Do sieci GREAT dołączyło także 15 członków stowarzyszenia akademickiego, którzy udostępnili swoją wszechstronną wiedzę oraz infrastrukturę, a ponadto czterech partnerów z branży IT. Połączenie specjalistycznej wiedzy przedstawicieli środowiska akademickiego i przemysłowego pozwoliło stworzyć szkolenie na poziomie światowym, z którego skorzystała duża grupa naukowców na wczesnym etapie kariery. Od marca 2011 r., kiedy to powstała sieć GREAT, do lutego 2015 r., każdy ze stypendystów programu GREAT-ITN zrealizował program doktorski w instytucji goszczącej i zdobył umiejętności niezbędne do obsługi dużych ilości złożonych danych, jak te pochodzące z sondy Gaia. Przeprowadzone badania, polegające m.in. na szczegółowej ocenie wpływu sondy Gaia na analizowanie struktury i ewolucji Drogi Mlecznej, czy też badaniu gwiazd Galaktyki oraz pobliskich obiektów, takich jak asteroidy, dały podstawy do wczesnego wykorzystania do celów naukowych sondy Gaia, wraz z udostępnieniem po raz pierwszy danych, co ma nastąpić latem 2017 r. Wielu stypendystów uczestniczących w projekcie GREAT pełni już podoktorskie funkcje badawcze w instytucjach partnerskich w ramach sieci. Ta nowa społeczność badawcza wykorzysta swoje umiejętności do maksymalizacji potencjału badawczego misji obserwacyjnych Gaia, pomagając odpowiedzieć na fundamentalne pytania astrofizyki, jak np. w jaki sposób powstała Droga Mleczna i jak funkcjonuje. Program GREAT-ITN dba o rozwój nowego pokolenia europejskich naukowców gotowych, by stanąć na czele badania rezultatów misji Gaia.