Metabolizm lipidów w pląsawicy Huntingtona
Pląsawica Huntingtona jest chorobą neurodegeneracyjną wywołaną mutacją w genie huntingtoniny (Htt), która wpływa na neurony i inne komórki. U pacjentów dochodzi do postępującej neurodegeneracji i związanych z nią zaburzeń motorycznych, kognitywnych i behawioralnych. Istnieje bardzo niewiele opcji leczenia, a postępowanie zwykle ogranicza się do leczenia objawowego różnymi środkami o znanym, korzystnym działaniu. W związku z tym istnieje pilna potrzeba nowatorskich metod leczenia pląsawicy Huntingtona. Naukowcy z finansowanego przez UE projektu HDLIPIDS2011 (Role of sphingolipids in white matter dysfunction in Huntington's disease) odkryli wcześniej, że w tej chorobie dochodzi do rozregulowania metabolizmu gangliozydów. Odkryto wysoki poziom gangliozydów, zwłaszcza GM1, w osłonkach mielinowych oligodendrocytów. Wpływa to na integralność mieliny oraz na oddziaływania między aksonami i glejem. Jednym z zadań projektu HDLIPIDS2011 było sprawdzenie potencjalnej roli i istotności zaburzeń sfingolipidów w patogenezie pląsawicy Huntingtona. W badaniach na różnych modelach tej choroby zaobserwowano zmienione poziomy gangliozydów, również na przedklinicznych etapach choroby. Zmiany poziomu gangliozydów stwierdzono też w tkankach mózgu i tkankach obwodowych u człowieka, co potwierdza rolę metabolizmu sfingolipidów w patogenezie pląsawicy Huntingtona. Wyniki sugerują też potencjalną korelację między zawartością gangliozydów a integralnością i funkcjonowaniem istoty białej, która jest potencjalnie czynnikiem warunkującym patogenezę pląsawicy Huntingtona. W kontekście terapii badacze donoszą o korzystnym wpływie podawania GM1, wykazanym zarówno in vitro, jak i in vivo. Podobne wyniki uzyskano w przypadku podawania leku sfingomimetycznego, FTY720, który zapobiegał zaburzeniom czynności motorycznych i podwyższał poziom gangliozydów w mózgu. Wyniki badania HDLIPIDS2011 są niezwykle istotne z klinicznego punktu widzenia i potencjalnie mogą w dużym stopniu przełożyć się praktykę. Obecnie FTY720 jest poddawany badaniom klinicznym w kontekście leczenia stwardnienia rozsianego.
Słowa kluczowe
Pląsawica Huntingtona, neurodegeneracyjny, metabolizm gangliozydów, FTY720
