Zaskakujące wyniki badań nad ewolucją przodków człowieka
Demografia naszych plejstoceńskich przodków zaliczanych do plemienia systematycznego Hominini może ujawnić wiele informacji na temat ewolucji człowieka. Region Eurazji obejmujący tereny dzisiejszej Turcji i Armenii może kryć cenne informacje o pochodzeniu człowieka, jednak potrzebne są szczegółowe badania skamieniałości i podobnych wykopalisk. To właśnie przyjęto za cel finansowanego ze środków UE projektu PLATEAU (Palaeolithic Populations in Armenia and Turkey: Expanding Archaeological Understanding). W ramach projektu przeprowadzono niezbędne wykopaliska, zbadano artefakty i rozbudowano istniejące archeologiczne bazy danych, między innymi dokonując analizy porównawczej znalezisk z terenów obu krajów. Wykopaliska wykonano na stanowiskach w północno-wschodniej Turcji i zachodniej Armenii znanych jako obszary zamieszkiwane w plejstocenie przez przodków człowieka. Wyniki porównano z istniejącymi danymi dla innych obszarów, analizując w szczególności regionalne różnice w metodach wytwarzania narzędzi kamiennych. Badania terenowe w dorzeczu rzeki Kura w Turcji ujawniły pokłady plejstoceńskie zawierające artefakty być może pochodzące z Paleolitu, natomiast wykopaliska na stanowisku Barozh 12 w Armenii dostarczyły licznych artefaktów obsydianowych stanowiących cenne źródło danych o cywilizacji wczesnych ludzi i sposobach korzystania z ziemi. Stwierdzono, że okolice stanowiska Barozh 12 rzeczywiście były terenami sprzyjającymi społecznościom łowiecko-zbierackim, a metody produkcji narzędzi wykazują podobieństwa z danymi z innych regionów, w tym Gruzji, Iranu i Lewantu. Niektóre z narzędzi obsydianowych pochodziły z terenów odległych nawet o 180 km, co pozwala sądzić, że przodkowie ludzi byli wysoce mobilni i znali wyrafinowane metody pozyskiwania surowców na narzędzia. Porównania z innymi stanowiskami w Armenii ukazały regionalne prawidłowości dotyczące wytwarzania artefaktów, technologii i organizacji technologicznej. Z kolei porównania między stanowiskami tureckimi i armeńskimi wskazują na istotne różnice w metodach wytwarzania narzędzi obsydianowych, niezwiązane z różnicami surowcowymi. Na podstawie tych i innych obserwacji partnerzy projektu wysnuli hipotezę, że mogło w tym samym czasie istnieć wiele odizolowanych populacji Hominini. Stawia to pod znakiem zapytania istniejące modele rozproszenia Hominini i wskazuje kierunki dalszych badań. Te potencjalnie ważne wyniki przekazywano międzynarodowej społeczności akademickiej podczas konferencji i innych wydarzeń oraz poprzez publikacje. Partnerzy projektu zorganizowali również w Turcji warsztat międzynarodowy dla badaczy i studentów dziedziny, w którym wzięli udział współpracownicy z Ameryki, Armenii, Europy i Turcji. Wyniki projektu mogą znacząco poszerzyć istniejącą wiedzę na temat ewolucji człowieka.
